Will Brehm  0:17
António Nóvoa, welcome to FreshEd.

António Nóvoa  1:15
Thank you. It’s a pleasure to be with you.

Will Brehm  1:17
So, can you tell me, generally, what is this Futures of Education initiative that UNESCO has put on?

António Nóvoa  1:26
This is an initiative that goes in the line of the two former reports on the future of education launched by UNESCO. The one in ’72, Learning to Be, and the one in ’96, Education, The Treasure Within. And so, it’s like cycles of 25 years. We are now in the new cycle of 25 years. And we are now doing the third report on the future of education.

Will Brehm  1:55
And it’s sort of titled Learning to Become, is that right?

António Nóvoa  1:58
It was at the beginning, but it changed. By the end of our work, the final title is Reimagining Our Futures Together: A New Social Contract for Education. And so, we begin with a title, but we ended up our report with a different title.

Will Brehm  2:18
Can I ask why did it change?

António Nóvoa  2:19
Because we saw that we wanted the concept of together in the title. We worked together in the title. Together is a key concept of all the reports. The common conviviality together, building something together, interdependencies. And so, we wanted the concept of together in the title. And we also wanted the idea of the social contract for education. And the idea that we are in a time where we need a new social contract for education. And we thought that Learning to Become, which was very interesting as a title, but it didn’t catch up all the richness of these ideas that we wanted in the report.

Will Brehm  3:07
Okay, that’s quite interesting. And so, you said that UNESCO every 25 years or so ends up thinking about the future of education. Of course, this is entitled, The Futures -with an S, plural- of education as if there are multiple futures. Why is it important today to think about the future, or the futures of education, instead of just thinking about it in terms of because it’s another cycle and it’s time to do so? What is it about today that leads us to believe it’s a good time to think about the futures?

António Nóvoa  3:43
Yes, of course. It’s not only a question of just having an institutional cycle. It’s because indeed, we launched this idea before the pandemic of the COVID-19, which is interesting because in a sense, the pandemic answered our question. But the report was launched before the pandemic. It was our idea that everything was about to change in education because of technologies, because of a new relation between the families and the communities with education, and we need to rethink about education, and it was the time to do it with boldness. One hundred years ago, in 1921, it was the first International Congress of the New Education Movement and these educators, they said we want a new education for a new era. We don’t have this kind of language anymore. We don’t say these kinds of things in the report. But we think that it’s time to discuss education, again. Not only in the kind of technicalities of policy formulation, of more curriculum on one side, more curriculum on the other side, but trying to rethink in a very profound way about the sense of education and what we want for education. And then it came the idea that we didn’t want a traditional report. We didn’t want something that sometimes is very arrogant, it’s very technical in the sense of what we have to say, what people need to do -we didn’t want that. And so, we think that it was more important to put the plural, the futures to say there are many futures. There are a diversity of futures. Some are good, some are bad, but people will construct different futures. And we need to be open to that. But not only that. I think that the most important thing in this report is that in a sense, if I can play with the words, this is not a report. Thinking in the Magritte painting, this fresh surrealist, “Ceci n ‘est pas une pipe”, translated to “this is not a pipe”. The idea is this is not a report. This is an invitation. It was a huge consultation, around 1 million people around the world have participated in this consultation. And this is really an invitation. It’s voila, our ideas. Voila, what we think about the problems of education. Let’s engage in a conversation, let’s engage in a dialogue, let’s see, what are we doing around the globe? What are you doing in many, many different parts, educators, teachers, families, communities, and let’s try to bring these together. And in a sense, this is not a report, this is an invitation for dialogue and action.

Will Brehm  6:18
I love that idea that this is not a report, and it makes you think perhaps a bit philosophically. So, if it’s not a report, what sort of educational problems did this non-report bring up and mention and highlight as being sort of some of the important pieces that we need to engage with and understand to think about these multiple futures?

António Nóvoa  6:41
I believe that the most important thing is to try to understand that in a sense, the social contract for education -and I will go to this idea which for some people, it’s not clear, but I’ll try to give what is my opinion. This is not the opinion of the commission. This is my opinion. It engages only myself, and my reading of this report that it’s not a report. What I think we can say, in a very simple way, is that in the mid 19th century, a kind of social contract for education was built and diffused around the world, kind of, the world diffusion of the idea of education. There was a North American historian, David Tyack, who wrote a wonderful title. And it’s a metaphor of this social construct. And the title was “The One Best System”. The One Best System is a wonderful title because it’s an idea that brings together compulsory schooling, mass education, mass schooling, and all the process of compulsory schooling related with national citizenship, on the one hand. And on the other hand, the idea of a certain way of organizing schools, what we call in this report, the school model, or what some people call the grammar of schooling, the way of organizing the classroom, the timetable, the subject or whatever. The social contract was very, very strong. It was built by the end of the 19th century, and it resisted very well throughout the 20th century, and it arrives to our days in a sense. Many experiences, many innovations, many pedagogical movements, many innovative ideas, but by the end, it resists, it’s there. And what we are saying is that the social contract is not enough anymore. We don’t refuse the social contract, we say it needs to be renewed. It needs to be reimagined. And we need the new social contract, in order to face what are the problems of education.

Will Brehm  6:41
So, in a sense, what you’re saying is that there was a social contract when modern mass schooling sort of emerged and spread worldwide. And you can go into pretty much any country and know when you are in a school, right? You can feel a school even if it might operate slightly differently. You know when you’re in one. And that social contract very much based on national citizenship, economic growth for the nation. You’re saying that this report is saying, Okay, there’s some good things about that social contract, but we need to renew it. And we need to potentially further it. So, in what directions are we trying to further this new social contract when it comes to schooling? And perhaps even when it comes to education more broadly?

António Nóvoa  9:37
I think that the two main things that I was trying to explain in terms of the social contract that we have from the 19th century. It was that compulsory schooling was addressed to a certain age group, children from six years old to ten, six years old to 15. And it was our conception of education and of schooling, which was built on the schooling of these age groups. And then of course, it was extended to adult education. But the basis of our focus was compulsory schooling at the children’s age, but this is not any more suitable. We need to think about education throughout life from birth to 100 years old. Life expectancy for the generation of my child will be more than 100 years old. So, we need to have a very different conception of what is education throughout life and throughout the different moments of life. And so, this new social contract needs to address this idea and not to think about education like schooling of children. Alright, that’s the first part. The second part is this idea of the grammar of school, this idea of how schools are organized. And in fact, schools are organized around the classroom, around the space and the time of the classroom. And many of the schools are like a kind of addition of different classrooms. And they are organizing like that, in terms of the buildings, in terms of the timetable, in terms of the work of the teacher, in terms of the organization of the students, whatever. And this grammar of schooling needs to change totally. It needs to change in terms of diversity of spaces, the diversity of times, the diversity of projects, a diversity of teachers collaborating with each other. That’s a strong change in the identity, in the ethos of the teaching profession, in the way of organizing. And so, the two main ideas of this new social contract, they go back to the two main ideas of the social contract of the 19th century. And so, rethinking about education, not only in terms of the compulsory schooling of children, and not thinking about education, mainly in terms of this grammar of school that we inherited from the 19th century. And so, this is a kind of a huge change in the way of thinking about the new social contract for education.

Will Brehm 12:16
And it raises a lot of very, perhaps difficult questions. The first one that comes to my mind is if this new social contract of education and schooling goes far beyond compulsory schooling of certain age groups, who is in charge of that? I mean, usually we think of the state as being the one that provides schooling at a compulsory level. In this new conception that this report is proposing, what is the role of the state?

António Nóvoa  12:44
In facing this discussion that I was trying to give my opinion on, that we had two difficulties that we faced in the writing of this. The first one is what you are addressing. We are talking about the common, we are talking about society, we’re talking about involving the communities, all kinds of peoples. And going into that direction, it’s very important if we don’t lose the role of the state. Because if we lose the role of the state, and we go into a kind of privatization, or a kind of neoliberal tendencies we will be in the hands with a school that is worse than it is now. And so, our idea is how to build this kind of commonness, this kind of involving everyone without losing the importance of the state and of the role of the state. And that’s why throughout the report, we talk always about education as a public endeavor, or as a public project and a common good. We are always putting together the public and the common. And the common for us -and this is very important in my reading of the report- that common for us, and for me, in any case, is not a kind of a third way between the public and the private because that would be the danger of this kind of approach. It’s not the third way between the public and the private. No, no. The common is related with the public. It’s a kind of strengthening and broadening the idea of the public not only in terms of the state but we the state also, but in terms of a more of a stronger involvement of society. And in a sense, if you want the metaphor, the strong involvement of the city of the polis, the idea of the city as being involved in the process of education, but without losing or without diminishing the role of the state. And the second difficulty that we’re facing in terms of changing this grammar of the schooling is that there are many, many, many, what I call in a kind of a negative way, futuristic visions of education. And futuristic vision of education that goes with the death of the school, the end of the teachers, everything now is the kind of capillarity, ubiquity of  education everywhere. And going into that direction we can lose, which is today one of the most important distributions, it is the schools. And so, we wanted to say we want to change the grammar of the schooling. But this is not the same kind of discourse of the same kind of approach of those that are imagining that education is everywhere in technologies implied in digital platforms everywhere, and nowhere at the same time. No, no, that’s not our vision. And so, in fact, we are facing in this report these two problems. These two problems was broadening education without losing the state and the public dimension of education, and changing the grammar of the schooling without losing the importance of schools as spaces that we think are absolutely crucial for the encounter between teachers and students, for the well-being of the students, and for the learning and the knowledge of students. And though this is the kind of tensions that you can feel in the writing of the report, I hope we can find the right balances. But we never know. Readers will say if we did achieve that or if sometimes we go in a kind of ambiguous declaration, or ambiguous statement about what is the future of education.

Will Brehm  15:06
It makes me think that this idea of a new social contract, like it’s not actually that new in a way. It’s maybe updating the state’s role in education and updating the grammar of schooling inside schools. But it’s not necessarily constructing anything drastically new. I mean, maybe I’m incorrect here. But that’s what it sounds like, at least in your opinion, you’re saying.

António Nóvoa  16:56
Absolutely. You’re absolutely right. That’s the message that we want to send to the world. It’s that we don’t want to lose, which is a historical heritage of probably one of the most important in the history of humanity, which is the schools. And we want to say that was very important, and still is very important. But we need to rethink, to re-elaborate, to go ahead. We are not starting a kind of new thing, a different thing, losing all the historical patrimony of teachers, of schools, of educators, of pedagogies. And that’s why at the same time, it’s not in the report. But in some moments of the report, we were playing with a quote by Hannah Arendt about Rome, where she was talking about, it’s not to build a new Rome, but it’s to build Rome anew. So, she was playing with this idea. And in some moments the idea was there and finally, it disappeared from the report. But you’re absolutely right. Our idea is not to build a new thing that no one has think about that. But it’s like this idea of renewing. And when we go in the second part of the report, to the proposals about pedagogy, and curriculum, and schools, and teachers, you can feel very easily that we are relying in historical traditions that are very strong, and that we are, in a sense, elevating these historical provisions. And that we are not bringing extraordinary things that are totally new, and that no one has thought about them before. You are absolutely right in your reading of the report.

Will Brehm  18:48
So, can we dive into perhaps an example in that second half of the report where you do go into these different sorts of, in a sense, traditional features of schooling, teachers in schools. Like for teachers, what sort of principles -I think that’s what you put at the end of every chapter- sort of guiding principles that we might begin to consider when we think about the future of these different aspects of the grammar of schooling and the state’s role. So, for teachers, for instance, how can we begin to think anew about teachers in the Futures of Education?

António Nóvoa  19:21
You know, the second part, and so the second part. We have five chapters: pedagogy, curriculum, teachers, schools, and adult education or lifelong education or whatever. So, we have these five sections and if you want a key to read all these sections, the key is the word “together”. Together, that’s the key. Or in a sense we play with “together”, we play with “common”, sometimes we play with this concept that was brought by Ivan Illich in the 70s of conviviality. The message is together and together in pedagogy. It goes in pedagogies of cooperation and solidarity. So, putting students together and together with the teachers, building on this tradition of cooperation, of solidarity that was so strong in France, for instance with Freinet, with the French educator Freinet. But also, with many other educators in the 20s, in the 30s. And so, we are in what in French we call the movements of popular education. So, it was this idea of putting people together in building something. The same idea applies to the curriculum. And so that together in the curriculum is about teams and problems. Let’s try to organize teams and to organize projects, and to organize research projects, and to organize a relation with knowledge that builds this idea of the together. And when we go to teachers, the together translates mainly in the idea of a collaborative profession, in the idea of teachers going from an individual work -I teacher in my classroom with my students giving my lesson- to a kind of collaborative profession. So, how can we build collaboration inside the profession without going into the idea that collaboration means kind of, we are forcing the teachers to collaborate. That’s not the idea. The idea is how can we organize the space? How can you organize the time? How can you organize the curriculum in a way that collaboration is needed? That you cannot anymore avoid collaboration. And so, in terms of the teachers, the most important transition that we are advocating here in the report, is this kind of transition from an individual profession to a much more collaborative or cooperative profession.

Will Brehm  21:56
I really love that idea of together being sort of woven across so much of how we think of education and schooling. But it makes me think that there must be some things that we must unlearn to achieve that togetherness. So, in the report, do you go into certain ideas that today might be common but, in the futures, we might say we need to abandon them or unlearn those ideas?

António Nóvoa  22:23
It’s mainly -we play in some moments of the report with the idea of things that we need to unlearn and things that we need to learn. And mainly when we go to the things that we need to unlearn are related with all forms of discrimination. Discrimination of girls, discrimination of some communities, discrimination in terms of patriarchy, in terms of racism, the need for decolonization of the curriculum, of pedagogy, of education. Also, the need, it was very strong throughout the reports. Mainly because one of the members of the International Commission that advocates a lot -our colleague from Peru, Tarcila Rivera- for the needs for different epistemologies, different cosmologies, different ways of thinking, different ways of knowing, mainly of indigenous peoples and communities. And so, everything that we need to unlearn is on the side of discriminations, of exclusions. And also, because it plays a very important role in the report, the idea of “the planet in peril”. So, our relation with the planet, our relation with, as we say in the report, a more than human world. And so, we need a new humanism that is more than human. It’s a kind of playing with the words. And so, to unlearn certain ways of connecting with the planets, certain ways of thinking about economic growth, or thinking about the world, whatever. And so those are, in a sense, the things that we think that we need to unlearn. And on the other side, what we need to learn is, of course, about cooperation, about inclusion, about the new relation with the planet, about the new relation with other human beings, with all forms of diversity. And the paradox -which is not a paradox, but for some people could be- is the idea that we can only build the common if we recognize diversity. The common is not the kind of homogenizing concept. On the contrary, the common needs to recognize all different forms of diversity, all different forms of thinking, of knowing, of living. And so that’s, in a sense, the way how we introduce in the first part of the report and then vision of the report for a new social contract for education.

Will Brehm  25:09
I would imagine the role of the state becomes quite problematic perhaps at times when it comes to things like exclusion and discrimination that we’re saying we need to unlearn. Because a lot of states use exclusion and discrimination, by way of cultivating a sense of nationalism and a sense of unity among a certain group of people and potentially those at the elite level. So, I can see there would be a big tension between some of the call to unlearn discrimination and exclusion while doing so through the structures of the state.

António Nóvoa  25:44
That’s absolutely for sure. You are absolutely right. So, we are not naive. We saw that we live in a world that more than half -and I’m being very prudent. More than half of the states, more than half of the people, live in authoritarian regimes, in dictatorships, in non-democratic states. And so, we are not naive. We know that and we know all the difficulties of building something inside these kinds of states. But our proposals to discuss with the world is we want education to be a global common good. And when we say a global common good, we say a global common responsibility. What are we saying? We are not saying it very directly in the report, because it was impossible to say in the report what I’m saying to you now, but that’s my conviction, is that we cannot say that education is mainly something of a national responsibility. It’s impossible to say that in a UNESCO report because UNESCO is an intergovernmental organization, and you can never say that -of course we don’t say that. But in a sense when we build the concept of global common responsibility. And when we put this council together with the idea of global democratic citizenship, we play with these two concepts, we are saying that it’s more than a national responsibility. And at the same time that all the world is now recognizing that the health problems are not national. That the health problems can only be solved through international cooperation, and understanding that the virus and the COVID, they don’t stop at the borders of any state or any country. We need to have the similar approach to education and saying yes the problems of education of a girl in Afghanistan, it’s my problem. It’s a global problem. It’s a global responsibility. It’s not only a problem of the State of Afghanistan. And, of course, we are very prudent. I’m saying things that are not written in the report but in a sense, I believe that some paragraphs of the report, if you read it carefully, they go into this direction. And I think that this is a direction that we need to follow up. And so, in terms of empowering teachers, educators in many places of the world and saying, “We are with you, we are together with you. National communities, people that write this report at UNESCO, people in many places in the world”, we are saying the same thing that our fights are our fights. And that’s probably what I can expect from the report. If I expect something from the report it’s that people in very different countries of the world will read the report and say, I’m not alone. There are people somewhere in the world that are also thinking like me, are also trying to do experiences in education, are trying to innovate, are trying to do different things. And that’s, I think, the best that this report can achieve. And I hope it will achieve this mission of talking to teachers, to educators, to communities all around the world, and also in many of the authoritarian states and authoritarian regimes, and that people feel that they are not alone.

Will Brehm  26:06
So, just one sort of last question before we wrap up. What would that mean for private actors that have proliferated in the last few decades operating in education? How do they fit into this future that you’re imagining?

António Nóvoa  29:36
That’s one of the main problems. And it was one of the main discussions inside the commission. It was not an easy discussion in the commission about that. My view about that is that they are more than welcome if we never lose the public interest of education. If it’s not for commercialization, if it’s not for profit, if it’s not for taking in all space, education sectors and the public sectors of public education. And it’s happening all around the world, we need to fight against these kinds of tendencies. But of course, if they can counter goods for the public good,  for the publicness of education. For if reinforcing education is the public endeavor, where everyone is seated in the same place around the same discussions, and we don’t separate people, we don’t separate the children from one community from another, from one background from another background if they can contribute to that that will be very helpful and important, but I’m not being nice. And I know that the privatization and the global educational industry is growing and growing and growing. And it grows again with the pandemic and with the platform, imperialist mind whatever, and we have a fight. We have a fight in front of us, educators around the world who believe in education as public as the common good, we have a fight. But hopefully this report will help also with this kind of fight going into directions that people can say, “no, no, I’m not, it’s not only me that I’m saying something. These people at UNESCO, these people are saying the same thing.” So, let’s go together in this kind of discussion, engaging in this kind of discussion. But of course, what we are pointing is very important, as it is a very important issue. We did not talk about that, before ending I would like to talk about that. The importance of higher education, for universities and higher education institutions, they are all around the world. They are very powerful. They have very important budgets. They have, in fact, my university, which is the University of Lisbon. It’s not a big university, my university has an annual budget that is more than the annual budget of UNESCO. It’s a small university, let’s say it is an important university for Portugal, but Portugal is a small country. And so, for universities, we have the resources, we have people, we have researchers, we have scientists, and we need to put higher education much more connected with the primary and secondary schooling. And also, we prep primary schooling with the first years of schooling, and so this connection needs to be much more stronger. And throughout the report, in each chapter of the report, we dedicate a section, Why Education, saying higher education has a very important and a very strong responsibility in building or in renewing the social contract for education.

Will Brehm  32:55
Antonia Nova. Thank you so much for joining FreshEd. It was really a pleasure to talk to you today and congratulations on this absolutely wonderful report, or “non-report”.

António Nóvoa  33:05
Thank you very much.

آنتونیو نووا: متشکرم. خوشحالم که با شما هستم
ویل بِرِم: می توانید به طور خلاصه بگویید که این ابتکار آینده آموزش که یونسکو انجام داده، چیست؟
آنتونیو نووا: این  گزارش ابتکاری درواقع در ادامه‌ی دو گزارش قبلی است که یونسکو درباره‌ی آینده‌ی آموزش و پرورش ارائه کرده بود. یک گزارش در سال ۷۲، به نام «یادگیری برای بودن» و گزارش دیگر در سال ۹۶، با عنوانِ «آموزش، گنج درون». در حقیقت این یک چرخه‌ی ۲۵ ساله است که ما اکنون وارد دور تازه‌ی آن شده‌ایم و در حال حاضر داریم سومین گزارش در مورد آینده‌ی آموزش و پرورش را تهیه می‌کنیم.

ویل بِرِم: گزارشی که عنوان آن «یادگیری برای تبدیل شدن» است، درست است؟

آنتونیو نووا: اولش همین بود، اما تغییر کرد و در نهایت به این اسم منتشر شد: «آینده را دوباره با هم تصور کنیم: یک قرارداد اجتماعی جدید برای آموزش». به این ترتیب با عنوانی دیگر کار را شروع کردیم، اما با عنوانی متفاوت آن را به پایان رساندیم.

ویل بِرِم: می‌توانم بپرسم چرا عنوانِ گزارش تغییر کرد؟

آنتونیو نووا: چون دیدیم مفهومِ با هم بودن را در عنوانِ گزارش احتیاج داریم. با هم بودنْ در سراسر این گزارش یک مفهوم کلیدی است. شادمانی عمومی، با هم ساختن و وابستگی‌های متقابل مفاهیمِ مرکزیِ این گزارش‌اند. بنابراین می خواستیم عنوانِ گزارش مفهوم با هم بودن را در خود داشته باشد. علاوه بر این می‌خواستیم ایده‌ی قرارداد اجتماعی برای آموزش هم در عنوان گزارش بیاید.
ما در دورانی زندگی می‌کنیم که به یک قرارداد اجتماعی جدید برای آموزش نیاز داریم. عنوان «یادگیری برای تبدیل شدن» خیلی جالب بود اما تمام آنچه را که ما می‌خواستیم در گزارش بگنجانیم در برنمی‌گرفت.

ویل بِرِم: خیلی جالب است. شما گفتید که یونسکو تقریبا هر ۲۵ سال به آینده‌ی آموزش فکر می‌کند. در عنوان این گزارش‌ واژه‌ی آینده به صورت جمع آمده است. در این گزارش از «آینده» استفاده نمی‌شود، از «آینده‌ها» استفاده می‌شود. گویی آینده‌های متعددی وجود دارد. به نظر شما چرا لازم است امروز به جای خودِ آموزش، به آینده یا آینده‌های آموزش فکر کنیم؟ آیا زمانِ چرخه‌ی دیگری فرا رسیده؟ چه چیز باعث شده فکر کنیم الآن زمان خوبی برای فکر کردن به آینده است؟

آنتونیو نووا: مسئله فقط داشتنِ یک چرخه‌ی نظام‌مند نیست. ببینید ما ایده‌ی این گزارش را قبل از همه‌گیری کووید-۱۹ مطرح کرده بودیم و جالب است که همه‌گیری به ابهامات ما پاسخ داد. کار ما روی این گزارش قبل ازهمه‌گیری شروع شد. تصور ما این بود که همه چیز در آموزش و پرورش به خاطر رشد فن‌آوری و تغییر نوعِ رابطه‌ی خانواده‌ها با نهاد آموزش در حال دگرگونی است و زمانِ آن رسیده که درباره‌ی نهاد آموزش تجدید نظر کنیم.
مربیانی که صد سال پیش، در سال ۱۹۲۱، دراولین «کنگره‌ی بین المللی جنبش آموزش نوین» شرکت کرده بودند صراحتا اعلام کردند که ما در دوران جدید به ساختار آموزشی جدیدی نیاز داریم. ما البته در گزارش‌مان با چنین صراحتی حرف نمی‌زنیم اما تأکید می‌کنیم که زمانِ بازنگری در نهاد آموزش فرا رسیده است. نه فقط بازنگری در ابعادِ فنی و سیاست‌گذاری‌های کلان بلکه بازنگری درباره‌ی مفهوم آموزش و این که اصلا آموزش چیست و قرار است چه انتظاراتی را برآورده کند.
ما یکی از آن گزارش‌های سنتی که امر و نهی می‌کنند یا زیادی فنی هستند نمی‌خواستیم. اینجاست که جمع بستن آینده مهم می‌شود. وقتی می‌گوییم «آینده‌ها» درواقع داریم می‌گوییم آینده‌های متکثر و متعددی وجود دارد. ممکن است بعضی از این آینده‌ها خوب باشند و بعضی بد. مسأله‌ی اصلی این است که شهروندان آینده‌های متفاوتی می‌سازند و ما باید برای همه‌ی این آینده‌ها آماده باشیم. البته همه‌اش هم این نیست. من فکر می‌کنم مهم‌ترین نکته در این گزارش این است که این گزارش فراتر از یک گزارش معمولی است. درواقع می‌توانم به سبکِ رنه ماگریت که عنوان نقاشی معروفش از پیپ را گذاشته بود «این یک پیپ نیست» بگویم «این یک گزارش نیست». این درواقع یک دعوت است، دعوت به گفت‌وگو، گفت‌وگو و عمل.
ویل بِرِم: من این ایده را که «این یک گزارش نیست» خیلی دوست دارم. باعث می‌شود تا شاید کمی فلسفی‌تر فکر کنید. حالا باید پرسید این «نا گزارش» چه مسائل و مشکلات آموزشی را مطرح می‌کند؟

آنتونیو نووا: من معتقدم مهمترین چیز این است که سعی کنیم قرارداد اجتماعی آموزش را درک کنیم . متوجه‌ام که این ایده برای برخی ازافراد روشن نیست، اما سعی می‌کنم توضیح‌اش بدهم. البته این نظر کمیسیون نیست و صرفا نظر من است. این نظر من است که می‌گویم این یک گزارش نیست.
در اواسط قرن نوزدهم، نوعی قرارداد اجتماعی برای آموزش به وجود آمد و در سراسر جهان منتشر شد. عنوانی که دیوید تیاک، مورخ آمریکای شمالی برای آن انتخاب کرد عنوان خوبی بود: «بهترین سیستم»؛ عنوانی که می‌تواند بسیاری از مسائل آموزشی از جمله تحصیل اجباری و آموزش و پرورش همگانی را گرد هم بیاورد. این عنوان علاوه بر این شامل شیوه‌های سازماندهی یا آنچه که به «دستور زبان مدرسه» معروف است هم می‌شود.
این قرارداد اجتماعی که در پایان قرن نوزدهم ایجاد شد، آن قدر نیرومند بود که توانست در طول قرن بیستم هم ادامه پیدا کند و به ما برسد.
تجربیات و نوآوری‌ها و شیوه‌های متعددی آمدند و رفتند اما در نهایت این قرارداد اجتماعی سرجای خودش ماند واز بین نرفت. حالا اما زمان آن فرا رسیده که این قرارداد اجتماعی تغییر کند. این طور هم نیست که آن را به‌کلی رد کنیم بلکه خواستار تجدید نظر در این قرارداد هستیم. این قرارداد باید تغییر کند چراکه مشکلات ما تغییر کرده و برای رویارویی با مشکلاتِ تازه‌ی آموزش و پرورش نیاز به قرارداد اجتماعی تازه‌ای داریم.

ویل بِرِم: بنابراین، به بیان دیگر شما دارید می‌گویید زمانی بود که آموزش همگانی مدرن تازه داشت شکل می‌گرفت و در آن زمان یک قرارداد اجتماعی به وجود آمد که هنوز هم در سراسر جهان اجرا می‌شود. تقریباً به هر کشوری بروید روشن است که چه زمانی در مدرسه هستید. یعنی ممکن است مثلا مدارس در جاهای مختلف به شکل‌های متفاوتی اداره شود اما به هر حال شما هر وقت که در هر کشوری در مدرسه باشید احساس می‌کنید که اینجا مدرسه است. خب این به خاطر همان قرارداد اجتماعی است و حالا شما دارید می‌گویید  که گزارش جدید می‌گوید بسیار خوب، این قرارداد اجتماعی نکات خوبی دارد اما باید به‌روز شود و جلوتر برود.
پرسش این است که از نظر شما این جلوتر رفتن باید در چه جهتی باشد؟

آنتونیو نووا: دو نکته‌‌ی اصلیِ قرارداد اجتماعیِ به جا مانده از قرن نوزدهم که سعی کردم توضیح‌شان بدهم یکی آموزش اجباری در گروه سنی ۶ تا ۱۰ یا ۱۵ سال است و یکی هم مفهوم و برداشتِ کلی ما از آموزش که بر پایه‌ی آموزش اجباری در سنین کودکی بنا نهاد شده و البته به آموزش بزرگسالان هم توسعه پیدا می‌کند. اما این نگاه به آموزش، امروز دیگر کافی نیست.
امروز ما باید به یک سیستم آموزشی فکر کنیم که از تولد تا ۱۰۰ سالگی ادامه پیدا کند. سن امید به زندگی برای نسل فرزند من بیش از ۱۰۰ سال خواهد بود پس لازم است که درک خودمان را درباره‌ی آموزش عوض کنیم و ببینیم آموزشی که در طول زندگی و در لحظات مختلف زندگی نقش دارد چیست و چه‌گونه می‌تواند باشد. به این ترتیب لازم است که قرارداد اجتماعی جدیدی داشته باشیم که به آموزش بسی فراتر از صرفا تحصیلِ اجباری کودکان فکر کند. خب این اولین نکته بود اما نکته‌‌ی دوم درباره‌ی شکل مدارس است، همان بحث دستور زبان مدرسه که درباره‌ش حرف زدیم.
واقعیت این است که در حال حاضر مدارس عمدتا پیرامون کلاس درس و فضا و زمان ِ برگزاریِ کلاس‌ها سازماندهی شده‌اند. بیشتر مدارس ساختمان‌هایی است که از یک سری کلاس تشکیل شده‌ و جدول زمانی و برنامه‌ی کار معلمان و دانش‌آموزان دارد.
این دستور زبان باید به‌کلی تغییر کند. دستور زبان مدارس باید تنوع و گونه‌گونی بیشتری را در برگیرد، چه در فضا، چه در زمان، چه از نظر پروژه‌ها و چه حتی تنوعِ معلمانی که با هم همکاری می‌کنند. اینها همه باید تغییر کنند، یک تغییر اساسی درهمه چیز؛ از تعریف حرفه‌ی معلمی گفته تا اخلاقِ این حرفه و شیوه‌های سازماندهی. و خب البته که این تغییر عظیمی است.

ویل بِرِم: و پرسش‌های بسیار دشواری هم ایجاد می‌کند. اولین چیزی که به ذهن من می‌رسد این است که خب اگر این قرارداد اجتماعی جدید  قرار باشد از تحصیل اجباری در سنین کودکی فراتر برود، چه کسی متولی آن خواهد بود؟ منظورم این است که معمولاً این دولت است که امکانات تحصیل اجباری را فراهم می‌کند و خب حالا در شکل جدیدی که این گزارش پیشنهاد می‌کند، نقش دولت چیست؟

آنتونیو نووا: یکی از مشکلاتی که موقع نوشتن گزارش با آن روبه‌رو شدیم همین موضوعی است که شما به آن اشاره می‌کنید. ما داریم درباره‌ی جامعه و مشارکت همه‌ی گروه‌های اجتماعی در آموزش صحبت می‌کنیم و آنچه در این مسیر بسیار اهمیت دارد این است که مشارکت دولت را از دست ندهیم.
از دست دادنِ دولت همان و ورود به ماجرای خصوصی‌سازی و گرایش‌های نئولیبرالیستی همان. این مسیری است که مدارسی به مراتب بدتر از آنچه امروز داریم روی دست‌مان خواهد گذاشت. بنابراین ایده‌ی ما مشارکت همگانی بدون از دست دادنِ مشارکتِ دولت است و به همین دلیل هم در تمام گزارش، در مورد آموزش به عنوان یک تلاش یا پروژه‌ی همگانی صحبت می‌کنیم و همیشه عرصه‌ی عمومی و عرصه‌ی مشترک را کنار هم قرارمی‌دهیم.
برداشت من این است که گزارش به دنبال رویکردِ سومی پس از آموزشِ همگانی یا آموزش خصوصی نیست. ما اینجا صحبت از عرصه‌ی عمومی و عرصه‌ی مشترک می‌کنیم و این یعنی تقویت و گسترشِ مشارکت اجتماعی و برجسته‌تر کردنِ نقش جامعه در اموری که اداره‌ی آن در حال حاضر در دست دولت‌هاست. یک نمونه‌ی خوبش می‌تواند دولت‌ـ‌شهرِ پولیس در یونان باستان باشد که در آن جامعه درفرآیند آموزش دخیل است، اما بدون از دست دادن یا کاهشِ نقش دولت.
دومین مشکلی که ما در راهِ تغییر دستور زبان نهاد آموزش با آن روبه‌روهستیم تعددِ دیدگاه‌های آینده‌نگر در حوزه‌ی آموزش است؛ چیزی که من نگاه چندان مثبتی هم به آن ندارم. این دیدگاه‌ها عمدتا بر ایده‌‌هایی مثل مرگ مدرسه یا پایان کار معلمان متمرکز است و به نظر من با رفتن به این سمت آنچه ممکن است از دست بدهیم مدارس هستند.
ما خواستارِ تغییر دستور زبان مدرسه هستیم اما این با گفتمان کسانی که تصور می‌کنند در جهان امروز و با پیشرفت تکنولوژی، آموزش دیگر همه جا هست، در همه‌ی پلتفورم‌های دیجیتال و درواقع همه جا و هیچ جا! فرق دارد. نه، این دیدگاه ما نیست.
بنابراین درواقع ما در این گزارش با دو چالش مهم مواجه هستیم. یکی گسترش آموزش بدون از دست دادنِ نقشِ دولت‌ها و دیگری تغییر دستور زبان مدرسه بدون از دست دادنِ مدارس به عنوان فضاهایی ضروری برای یادگیری و تعامل معلمان و دانش‌آموزان.
در نهایت با وجود همه‌ی این چالش‌ها امیدوارم بتوانیم راه‌کار متعادل و مناسب را پیدا کنیم. اما خب این چیزی است که ما خودمان هرگز به‌تنهایی نخواهیم دانست و امیدواریم که خوانندگانِ گزارش به ما بگویند که به نظرشان به این راه‌کار دست پیدا کرده‌ایم یا نه.

ویل بِرِم: توضیحاتی که دادید باعث می‌شود فکر کنم این قرارداد اجتماعی جدید، واقعا خیلی هم جدید نیست. درواقع انگار بیشتر هدفش به روز کردنِ نقش دولت در آموزش از یک سو و تغییر دستور زبانِ نهاد آموزش در داخل مدارس از سوی دیگر است اما الزما چیز جدیدی نیست. حالا شاید هم من اشتباه می‌کنم. اما این چیزی است که از صحبت‌های شما برداشت کردم.

آنتونیو نووا: بله کاملا حق با شما است. پیامی که ما می‌خواهیم به جهان بدهیم این است: ما بنا نداریم یکی از مهم‌ترین میراث‌های تاریخ بشر را که مدرسه است از دست بدهیم. ما می‌خواهیم بگوییم مدارس بسیار مهم بوده و هنوز هم هستند
اما لازم است بازبینی و بازتعریف شوند. ما قرار نیست چیز جدیدی را از نو بسازیم؛ چیزی متفاوت که تمام میراث تاریخی معلمان، مدارس، مربیان و نهاد آموزش‌را کنار می‌گذارد.
در قسمت‌هایی از گزارش با نقل قولی از هانا آرنت درباره‌ی شهر رُم  بازی کرده‌ایم ، جایی که می‌گوید: «ما نمی‌خواهیم رُم جدیدی بسازیم، بلکه می‌خواهیم رُم را دوباره بسازیم». گزارش ما هم از همین ایده استفاده می‌کند.
در نهایت حق با شماست. ایده‌ی ما این نیست که چیز جدیدی بسازیم که هیچ کس قبلا به آن فکر نکرده باشد. ایده‌ی ما بازسازی و بازنگری ایده‌های قبلی است.
وقتی در بخش دوم گزارش، پیشنهادات‌مان را درباره‌ی آموزش، برنامه‌ی درسی، مدارس و معلمان می‌دهیم؛ به‌راحتی می‌توان فهمید که به سنت‌های نیرومندِ تاریخی تکیه داریم و به نوعی حتی برای ترویج آن هم تلاش می‌کنیم.
کاملا روشن است که کار ما ترویج ایده‌های خارق‌العاده‌ و کاملاً جدید که هیچ‌کس قبلاً به آنها فکر نکرده نیست. بنابراین برداشت شما از گزارش کاملا درست است.

ویل بِرِم: بنابراین، آیا می‌توانیم نمونه‌ای را از آنچه در نیمه‌ی دوم گزارش پیشنهاد کرده‌اید بررسی کنیم؟ و ببینیم که مثلا چه‌گونه می‌توانیم به شیوه‌ای مثبت، در نقش معلمان درآینده‌ی آموزش بازنگری کنیم؟

آنتونیو نووا: می دانید ما در این گزارش پنج فصل داریم: آموزش، برنامه‌ی درسی، معلمان، مدارس و آموزش بزرگسالان یا آموزشِ مادام‌العمر.
حالا اگر شما یک کلمه‌ی کلیدی برای خواندن همه‌ی این بخش‌ها می‌خواهید، آن کلمه‌ی کلیدی عبارتِ «با هم» است.
«با هم بودن» و «مشارکت و اشتراک» مفاهیم کلیدی ما هستند. گاهی هم با مفهومی که از ایوان ایلیچ و از دهه‌ی ۷۰ اقتباس کرده‌ایم بازی می‌کنیم؛ مفهومِ «سرخوشی».
خلاصه‌ی پیام ما با هم بودن، مشارکت در آموزش و همکاری و همبستگی است. چیزی که در نظر ما بود کنار هم قرار گرفتنِ دانش‌آموزان و معلمان بود با پیروی از سنت نیرومندی که مثلا در فرانسه  و در کارِ معلمانِ نوآوری مثل سلِستن فرِنه وجود داشت  یا آنچه در دهه‌های ۲۰ و سی در جریان بود.
بنابراین ایده‌ی ما کنار هم قراردادن شهروندان برای ساختن چیزی است. همین ایده در مورد برنامه‌ی درسی و سازماندهی گروه‌ها و مدیریت پروژه‌ها و تحقیقات هم صدق می کند. وقتی نوبت به معلمان می‌رسد، این با هم بودن عمدتاً بر هر چه مشارکتی‌تر کردنِ حرفه‌ی معلمی تأکید می‌کند. به این معنی که به جای در نظر گرفتنِ حرفه‌ی معلمی به عنوان شغلی که در آن من – به عنوان یک واحد- در کلاس خودم به دانش‌آموزان خودم درس می‌دهم، به نوعی کار مشارکتی بدل شود.
بنابراین ایده این است که ببینیم چه‌گونه می‌توان بدون این که معلمان احساس کنند اجباری در کار است عنصر مشارکت را به کار آنها وارد کرد. چه‌گونه می توان فضا و برنامه‌ی درسی را طوری سازماندهی کرد که این  مشارکت اجتناب‌ناپذیر باشد و اصلا راهی جز مشارکت نباشد. درواقع آنچه ما در این گزارش از آن حمایت می‌کنیم نوعی گذار از معلمی به عنوان حرفه‌‌ای فردی به حرفه‌ای بسیار مشارکتی و مبتنی بر همکاری است.

ویل بِرِم: من واقعاً این ایده‌ی «با هم بودن» را دوست دارم. اما این باعث می‌شود فکر کنم که پس چیزهایی هست که برای رسیدن به آن «با هم بودن» از اول باید طور دیگری یاد می‌گرفتیم. یک چیزهایی را هم اصلا نباید یاد می‌گرفتیم!
به این ترتیب آیا دراین گزارش، به ایده‌های خاصی می‌پردازید که امروزرایج‌اند اما در آینده باید آنها را کنار بگذاریم یا به‌کلی فراموش کنیم؟

آنتونیو نووا: دربعضی لحظه‌های گزارش از چیزهایی که لازم است فراموش کنیم که آنها را یاد گرفته‌ایم وهمین طور چیزهایی که باید تازه یادشان بگیریم حرف زده‌ایم.
چیزهایی که خوب است فراموش‌شان کنیم یا با اشکال مختلف تبعیض مرتبط‌اند؛ مثل تبعیض علیه دختران، تبعیض علیه گروه‌های مختلف اجتماعی و تبعیض‌های مرتبط با پدرسالاری و نژادپرستی و یا برمی‌گردند به ضرورتِ استعمارزدایی ازبرنامه‌ی درسی و نهاد آموزش، مخصوصا وقتی که پای نژادپرستی در میان باشد. نیاز به فراموش کردنِ بخش‌هایی از آموخته‌هامان در سراسر گزارش به‌شکل گسترده و نیرومندی احساس می‌شود. به‌ویژه که یکی از همکاران پرویی ما که از منطقه‌ی تارسیلا ریورا آمده عضو کمیسیون بین‌المللی است که هدف‌شان دست‌یابیِ گروه‌های بومی به شیوه‌های متفاوت و نوینِ شناخت و تفکر است؛ از معرفت‌شناسی گرفته تا کیهان‌شناسی.
بنابراین چیزهایی که قرار است به فراموشی بسپاریم همه به تبعیض‌ها و رانده شدن‌ها مربوط می‌شوند.
در کنار اینها البته مفهومِ «سیاره‌ی در خطر» هم هست. ما به مفهومی فراتر از انسان نیاز داریم. به یک انسان‌گرایی نوبنیاد که فراترازانسان باشد. شاید بازی با کلمات به نظر برسد اما واقعا لازم است که راه‌های جدیدی برای ارتباط انسان با جهان و کره‌ی زمین بیاندیشیم و تفکرمان را درباره‌ی خیلی چیزها از جمله رشد اقتصادی تغییر دهیم. به هر حال اینها چیزهایی هستند که ما فکرمی‌کنیم باید هر آنچه را درباره‌شان آموخته‌ایم فراموش کنیم.
واز طرف دیگر چیزهایی هم هست که باید بیاموزیم. مثلا باید همکاری را یاد بگیریم یا ارزش‌هایی مانند دربرگیری را. لازم است درباره‌ی رابطه‌ی خودمان با کره‌ی زمین و با دیگر انسان‌ها چیزهای تازه‌ای یاد بگیریم و تنوع و تکثر را به رسمیت بشناسیم.
اینجا ممکن است عده‌ای دچار تناقض شوند و فکر کنند چه‌طور می‌توان ایده‌هایی مثل کار جمعی و فضای مشترک در کنارِ ایده‌ی تنوع و تکثر پیش برد؟ نکته این است که کار جمعی و فضای مشترک به معنای همگن‌سازی یا همانند‌سازی نیست. برعکس، به رسمیت شناختنِ فضای مشترک یعنی به رسمیت شناختنِ همه‌ی اشکال مختلف تفکر و همه‌ی شیوه‌های زندگی.
به این ترتیب ما در بخش اول گزارش ایده‌ی قرارداد اجتماعی را مطرح می‌کنیم و در بخش دوم همان ایده را می‌پرورانیم.

ویل بِرِم: تصورمی‌کنم  اگر قرار باشد آموخته‌هامان را درباره‌ی تبعیض و طرد و نابرابری فراموش کنیم و ارزش‌های جدیدی بیاموزیم با دولت‌‌ها به مشکل بربخوریم.  چرا که بسیاری ازدولت‌ها از سیاست‌هایی مثل طرد و تبعیض برای  پرورش حس ملی‌گرایی و احساس وحدت در میان اکثریت مردم یا مثلا در سطح نخبگان استفاده می‌کنند. بنابراین واقعا ممکن است تنش بزرگی شکل بگیرد.

آنتونیو نووا: کاملاً درست است. حق با شماست. ما هم ساده‌لوح نیستیم. می‌دانیم که در جهانی زندگی می‌کنیم که بیش از نیمی از آن – البته دارم بسیار محتاطانه  می‌گویم- در سایه‌ی رژیم‌های استبدادی، دیکتاتوری‌ها ودولت‌های غیردموکراتیک به سر می‌برد. بنابراین ما ساده‌لوح نیستیم. این را می‌دانیم و ازهمه‌‌ی دشواری‌های ساختن چنین چیزی زیر سایه‌ی این حکومت‌ها اطلاع داریم.
اما آنچه ما می‌خواهیم این است که آموزش یک خیر عمومی باشد و وقتی می‌گوییم خیر عمومی منظورمان مسئولیت مشترک جهانی هم هست.
البته ما نمی‌توانیم این را به‌صراحت در گزارش بگوییم. گفتن این موضوع در گزارش یونسکو غیرممکن است، زیرا یونسکو یک سازمان بین‌المللی است و شما هرگز نمی‌توانید این را بگویید – یعنی ما این را نمی‌گوییم. اما از طرفی با ساختنِ مفهوم مسئولیت مشترک جهانی و قرار دادن آن در کنار ایده‌ی ‌شهروندی در جوامع دموکراتیک داریم می‌گوییم که آموزش بیش از یک مسئولیت ملی است.
مثل سلامت یا بهداشت! امروز همه‌ی دنیا می‌دانند که مشکلات بهداشتی دیگر فقط ملی نیستند و تنها از طریق همکاری بین‌المللی است که می‌توان آنها را حل کرد. ویروس کرونا پشت مرزهای هیچ حکومت یا کشوری متوقف نمی‌شود. همین رویکرد را ما باید درباره‌ی آموزش هم داشته باشیم و بگوییم بله مشکلِ تحصیل یک دختر در افغانستان، مشکل من است. این مشکل و مسئولیتی جهانی است. فقط مشکل افغانستان نیست. البته  حواس‌تان باشد، من  دارم حرف‌هایی می‌زنم که در گزارش نیامده اما معتقدم اگر بعضی پاراگراف‌های گزارش را با دقت بخوانید؛ دریافتی مشابه آنچه گفتم خواهید داشت.
بنابراین این چیزی است که فکر می‌کنم برای توانمندسازی معلمان و مربیان باید دنبال کنیم. باید به آنها و به ملت‌های گوناگون و به افرادی که هرجای دنیا این گزارش یونسکو را می‌خوانند بگوییم که «ما با شما هستیم، ما همه با هم با شما هستیم».
اگر من انتظاری از گزارش داشته باشم، این است که وقتی مردم در کشورهای مختلف جهان گزارش را می‌خوانند با خودشان بگویند:«من تنها نیستم». با خودشان فکر کنند که پس در جای دیگری از دنیا افرادی هستند که مثل من فکر می‌کنند و در حال تجربه‌اندوزی در آموزش و تلاش برای نوآوری هستند.
فکر می‌کنم این بهترین چیزی است که این گزارش می‌تواند به دست بیاورد. امیدوارم گزارش یونسکو به این هدف یعنی گفت‌وگو با معلمان، مربیان، ملت‌ها و دولت‌های مستبد و رژیم‌های استبدادی دست بیابد و مردم با خواندنِ آن احساس کنند که تنها نیستند.

ویل بِرِم: پس سؤال آخر قبل از پایان این مصاحبه. گزارشِ شما برای سهامداران خصوصی که در چند دهه‌ی اخیر در آموزش و پرورش فعالیت می‌کنند چه معنایی دارد؟ آنها چه‌گونه در این آینده‌ای که تصویر می‌کنید جای می‌گیرند؟

آنتونیو نووا: این یکی از مشکلات اصلی است و یکی از بحث‌های اصلی داخل کمیسیون هم بود. بحث پیچیده‌ای در کمیسیون درباره‌اش شد. نظر ما این است که از بخش خصوصی هم می‌توان استقبال کرد به شرط این که هرگز منافع عمومی آموزش را از نظر دور نکنند. اگر فعالیت‌شان در جهت  تجاری‌سازی آموزش نیست، اگر منفعت‌طلبانه  نیست، اگر هدف‌شان در اختیار گرفتن همه‌ی فضاها و بخش‌های آموزش عمومی نیست، از آنها هم استقبال می‌کنیم.
تقویت آموزش یک تلاش عمومی است، برای همین باید همه بتوانند پیرامون بحث‌های یکسان دور هم جمع شوند. ما افراد را از هم جدا نمی‌کنیم، کودکانِ یک جامعه را ازجامعه‌ی دیگر و یک پس‌زمینه را از پس‌زمینه‌ی دیگر جدا نمی‌کنیم. بخش خصوصی می‌تواند به این اهداف کمک هم بکند اما راستش من نظر خوبی نسبت به بخش خصوصی ندارم و می‌دانم که در همه جای جهان، خصوصی‌سازی آموزش در حال رشد روزافزون است و با همه‌گیری کوید هم ذهن امپریالیستی دوباره رشد می‌کند و به هر حال مبارزه‌ای در پیش داریم. درواقع یک جنگ پیش روی خود داریم.
من خطاب به معلمانی که در سراسر جهان به آموزش به عنوان یک خیر عمومی اعتقاد دارند می‌گویم که ما یک جنگ در پیش رو داریم. اما امیدواریم که این گزارش به مبارزه‌ی ما کمک کند. کمک کند تا مردم بتوانند بگویند، «نه، من این سیستم را نمی‌خواهم و این فقط من نیستم که چنین چیزی می‌گویم. این افراد در یونسکو هم دارند همین را می گویند».
موضوع مهم دیگری که درباره‌ی آن حرف نزدیم و من می‌خواهم قبل از پایان مصاحبه درباره‌اش صحبت کنیم آموزش عالی، دانشگاه‌ها وموسسات آموزش عالی در سراسر جهان‌اند؛ نهادهایی بسیار قدرتمند با بودجه‌های بسیار بالا.
فرض کنید دانشگاه من – دانشگاه لیسبون – دانشگاه بزرگی نیست، اما بودجه‌ی سالانه‌اش بیشتر از بودجه‌ی سالانه‌ی یونسکو است. این یک دانشگاه کوچک است، فرض کنید مثلا دانشگاه مهمی در پرتغال باشد که کشور کوچکی هم هست.
بنابراین دانشگاه‌ها منابع زیادی دارند؛ مردم، محققان و دانشمندان را دارند. باید تلاش کنیم که آموزش عالی را بسیار بیشتر از قبل با آموزش ابتدایی و متوسطه مرتبط کنیم.
ما در سراسر گزارش، در هر فصل آن، بخشی را به نام «چرا آموزش و پرورش» اختصاص داده‌ایم و حرف‌مان این است که آموزش عالی مسئولیت بسیار مهمی در ایجاد یا تجدید قرارداد اجتماعی جدید برای آموزش و پرورش دارد.

ویل بِرِم: آنتونیا نوا. از اینکه وقت‌تان را به پادکست «فرِش اِد»  دادید بسیار متشکرم. واقعاً خوش‌حالم که با شما صحبت کردم و به خاطر این گزارشِ فوق‌العاده یا «ناگزارش» به شما تبریک می‌گویم.

آنتونیو نووا: بسیار سپاسگزارم.

رجمه: مدرسه پژواک

Related Guest Project/Publications

Nothing is new, but everything has changed: A viewpoint on the future of school
Teachers: How long until the future?

Mentioned
UNESCO Learning to Be Report (1972)
UNESCO Learning: The Treasure Within  Report(1996)
UNESCO Futures of Education Initiative
UNESCO Futures of Education Report (2021)
The One Best System – Book by David Tyack
The Social Contract
Hannah Arendt’s Papers
Tools for Conviviality – Ivan Illich
The global common good
UNESCO democracy and global citizenship

Related Resources
For the common good
How would education look like in 20 years?
Futures of education for rapid global-societal change
Policy Futures in Education Journal
The disruptive futures of education_post-CVOID-19 pandemic

Have any useful resources related to this show? Please send them to info@freshedpodcast.com