Finland is known to have an excellent education system. Its high scores on the Programme for International Student Assessment have convinced people around the world that Finland is a country worth copying. In 2011, Pasi Sahlberg detailed Finland’s educational reforms that helped achieve these world-class results in his book Finnish Lessons.

As Pasi traveled the world talking about his award-winning book to academics, policy makers, and educators, he was always asked if it is a good idea to copy the Finnish education system.

Today, Pasi Sahlberg – a regular on FreshEd — sits down with me to talk about his latest book, FinnishEd Leadership: Four Big, inexpensive ideas to transform education. FinnishEd Leadership is, in some sense, a sequel to his earlier book, Finnish Lessons. FinnishEd Leadership offers ideas to make a difference in other schools inspired by Finnish practice. In other words, he provides an answer to those people asking if their country should copy Finland’s education system.

Citation: Sahlberg, Pasi, interview with Will Brehm, FreshEd, 97, podcast audio, November 27, 2017. https://www.freshedpodcast.com/sahlberg/

Will Brehm:  1:47
Pasi Sahlberg, welcome back to FreshEd.

Pasi Sahlberg:  1:49
Thank you very much, Will. It’s good to be with you.

Will Brehm:  1:51
So you travel all around the world to give keynote addresses at various conferences and workshops to different ministries of education all over the world. And in your newest book, you write that at one conference, you found yourself sitting next to George Pataki, who is the former governor of New York and you were eating lunch together. What did the two of you end up talking about?

Pasi Sahlberg:  2:16
Yeah, that’s true. And actually, this is one of the motivations to write a book, I was a speaker in a conference like him a few years ago. And obviously, because I’m not American, I didn’t know him that well, obviously, I heard a name and you know, the whole story study, I’m not the kind of a guy who does a lot of small talk. So I but you know, if you have a lunch with American, you have to kind of exercise a little small talk. So my kickoff for the small talk was to simply ask him that so “what do you think about American education right now, George?”, and I knew that he has an opinion, because he’s in top politics, and he was just about to run to be the next president of the United States through his party. And so, you know, I was kind of curious to hear what he says. And, but what he said, actually, his view of American education wasn’t surprising, but it was a very negative, very, kind of pessimistic view of that there’s no hope in, you know, doing any of those things that people often, you know, offering the United States like improving schools or teachers, you know, his view was much more about just that distract everything and destroy the, you know, the public system and, and bring all these alternative options, like, you know, private control of schools and teach for America and all those things. So it was kind of a shocking beginning for our conversation.

Will Brehm:  2:57
So the idea of like disruption, right? I mean, that’s a very common term we hear these days, we want to disrupt schools, like we want to disrupt the taxi economy with Uber.

Pasi Sahlberg:  3:53
Yeah, exactly, exactly. This and but, you know, the thing was, that I had spent enough time in the US, in different parts of America. And, you know, I hear this type of story in many places that people think that, you know, they kind of believe that public education is dead, that there’s nothing we can do that during the last hundred years, we have tried everything and nothing worked. So, you know, in a way, I understand those people who don’t really understand education, say that exactly like in taxi, transportation business, or something else that lets us do this whole thing away and build this whole new public private partnership idea that will be more dynamic and effective, and, you know, based on the, you know, if you if you cannot deliver, then you’re dead and an out of business and somebody else will come. But, you know, as soon as, you know a little bit more about history of education and how education systems elsewhere work, then, of course, you have a different view.

Will Brehm:  4:43
So, did George end up asking you about your opinions on, you know, American education for his own sort of, for his education, I guess?

Pasi Sahlberg:  4:52
Absolutely. And I, you know, afterwards I took it as a kind of a sign of small talk that I’m not sure that he was really interested in what I was about to say, but, you know, because my introduction to him was that I’m a Finnish citizen, a Finnish educator, and I was teaching at Harvard University that time and obviously, I was speaking in the same conference. So he kind of a felt that he wants to hear, of course, he had heard about Finnish education. So but, you know, this was a question I really didn’t want him to ask me after you know, hearing what he had to say about education, because my answer to his question was almost the opposite that I was, you know, my view was so it was like a black and white compared to what he was saying, and in front of his authority, just the two plates of lunch between us I was a little bit like, afraid that how he would react and actually my response to him was that as I write in my book, that you know, I would rather not talk about American education because there are so many things that I don’t understand and that’s a kind of a way how the conversation with him evolved. It was a very interesting conversation afterwards because he got back to me saying that so what you don’t understand because for him the whole solution and strategy of American so you know, fixing American schools was so clear that just you know, do away these old you know, fire all the teachers and close down the underperforming schools, and, you know, just let’s make this thing look more like a business. And so he didn’t understand quite why I didn’t understand some of these things in American education. But that’s where the real conversation then really started.

Will Brehm:  6:27
Did you actually tell him more how you see it differently? And if so, what were you actually describing to George that made him maybe rethink his own thinking of American education?

Pasi Sahlberg:  6:40
Yeah, well, you know, the main thing I wanted him to really stop and think more that was built into my response to him, when his question was at “what are those things that I don’t understand in American education”, and that the main thing I said to him that I still firmly believe is important was that I don’t, I really don’t understand why in the United States of America, those create ideas and innovations in education, really, throughout the last hundred years, starting from John Dewey, and many others, ever since, that have made other education systems great, like Finland, and Canada, and Hong Kong, and China, and Singapore, and you name it that, you know, if you hunt down those key ideas in Finland, for example, that have been critically important in improving how the education system works, they are, most of them are from the US and I said to him, that, you know, if I look at American education efforts to improve schools, I don’t really see any systematic proper use of those same ideas in the US that the US works much more with the ideas that many of these higher performing education systems deliberately tried to avoid, like this market-based thinking, and de-professionalization, standardization of system. So I gave him I think, three or so ideas examples after him asking concretely, what do I mean like, for example, cooperative learning that has been a critically important for the Finnish schools performance as the whole system performance, and Howard Gardner’s theory of multiple intelligences or peer coaching that I also mentioned in the book as one way how teachers can learn effectively to teach differently, and none of those things that they’re all known in America and in many parts of America, but they never been part of the kind of systematic effort of improving the system. Like, if you look at the No Child Left Behind, or Race to the Top, or any recent reforms, there’s no sign of these things. So this was my response to him saying, look, you know, George, I really don’t understand why you don’t do these things that the world has proven that works, that can be much more effective than any of those things that you were mentioning.

Will Brehm:  8:56
So, okay, let me get this straight. So George Pataki is basically asking you for your advice. And you basically respond by saying, what makes Finnish education so great, because it has that sort of international reputation and all of these other schools want to be like Finnish schools, and you are saying, look, George, a lot of the ideas that Finland uses actually derived from American scholars. And it’s strange that American schools don’t pick up these ideas that are actually born and raised in the American Academy. That’s what was happening.

Pasi Sahlberg:  9:32
Yeah, the only thing I would probably put a little bit differently in your summary is that I am not sure as I said whether he really was interested in my advice, I think goes I was probably much too junior and unknown person there to be anybody to give advice. But I think that George was in a kind of a very sensitive moment and mood in any ways, because he was obviously running into this very important race to be the next president of the United States. So I think it would be silly for him to say that, you know, I don’t really care what you’ve done there, because I have my own solution. But he was very intrigued about this fact. And I saw again, as I described in my book, that he was really disturbed by the fact by understanding that, hey, wait a minute. So the other countries like Finland that they have been using our research that we have our taxpayers have paid the research that the Finns then take seriously and put into the education reforms and make the system work, what’s going on here? You know, this is what I saw him thinking every now and then that is this really real or am I dreaming something?

Will Brehm:  10:37
But some of the ideas that he was sort of advocating as you were saying that sort of de-professionalization of teachers and the marketization of schools and schooling those also presumably have a research base, right?

Pasi Sahlberg:  10:51
And absolutely, and there’s no question about it, you know, if you don’t need to spend too much time with any American researcher or research conference, when you hear what Americans really know about those things. And that’s, of course, a kind of an interesting thing. And, you know, this research, in many cases, is much more closely read and heard by policymakers and educators outside of the United States. And this is one of those things that I really don’t understand. It’s actually built into this my kind of a confusion and inability to understand American education world is that why people are not really taking their own research seriously, how can it be that in the United States, day in and day out people, you know, come across great books and research reports, and others? And they said, No, this is not, this is not how it goes. But when, when you cross the border, just north of the US, go to Canada, and you see how differently policymakers, politicians, and everybody takes the global international research nowadays, and they consider their findings and, you know, look at the findings of the research compared to their own practice and policies. And if they find a kind of inconsistencies there, just like Finland that they are, they are willing and able to change the course but not in the US.

Will Brehm:  12:04
So why is America so unusual in that sense like, is it simply ideology?

Pasi Sahlberg:  12:09
Well, it may be, you know, if you know, Will, tell me, you probably know this better than I do. But this is a kind of a sustained confusion in my head that how can it be that the country that, you know, produce this, you know, my kind of a rough estimate is that probably about three quarters of the educational significant educational research and innovation work still comes from the US that why it is not taken more seriously. Why it’s so much ignored, why the canyon between those who know who do the research and, you know, so called experts in America and those who are more ideological politicians or other ways, pundits in this field. Why this canyon is so huge, why people cannot really sit down and said, Okay, let’s see what we know. So I but I really don’t know.

Will Brehm:  12:59
And so I mean, as you travel the world, giving these different lectures and running into people like George and maybe making small talk, but also maybe giving some advice and some tips, I would imagine a lot of people do ask you like, what should our school system do? And so how do you actually respond to that sort of very direct question that so sort of practical and in many ways, kind of erases context, right? Like they’re just looking for these very practical technical solutions, when we know, education is much more complex than that. So how do you actually like manage those sort of conversations as you see different education systems around the world?

Pasi Sahlberg:  13:37
Yeah, it’s a great question in the beginning. And by beginning I mean, really about 10 years ago when the Finland story really started to evolve around the world, I think myself and many of my colleagues and others were kind of, in a situation where they were answering in a kind of a typical way that there’re five, you know, there are five things that makes Finland great or five things that you know, Canadians do. And then, you know, I spoke about the public system and great teachers and purposeful leadership, you know, those common things and, you know, all of them are true.

But now, when people and you’re right, that, you know, people ask me all the time these questions that, you know, what should we do, based on what you have seen around the world, but my answers have turned into be much more kind of a, you know, emphasizing the complexity and difficulty of this whole question, and the nature of context, the places where you are looking at these things like China or Japan, Tokyo, and Finland, that they’re very different in many, many ways. And, you know, some of those things that work well in Finland or in other place may not necessarily work at all in some other places. So, I think my answer has really turned to be much more like, you know, looking at the general things like don’t rush the reform that this is one of those things that I have used a lot that to rush an education reform is to ruin it, this is really one of those things that is behind Finland’s success. And, of course, their leadership overall, the sustainable nature of leadership is one of those important things rather than trying to identify some other things.

But then, you know, thirdly, my kind of emerging thing I’m working on more and more now is that I also try to, if I, about to give any advice to anybody, I said, please try to understand that, you know, big part of those things that really make education system work, or children learning within the systems, are probably those things that we find outside of the school, that they are not about curriculum, or pedagogy or educational leader, any of those things, so like in Finland, for example, that they, they are things that are related to what the families do, the other social policies and healthcare, youth policies, and sports and arts and many other things, that library network, you know, all those things. And, you know, that the children are exposed to when are not in school are important, and this is something that we know very little about, I know that there are some other other scholars and others people who are also kind of stressing the importance of, you know, out of school factors, all those things that kids have, or don’t have, when they are not, not in school. But, you know, I’m putting briefly this, this question of yours is that, you know, I have kind of shifted away from giving a kind of a concrete answer of five or seven things that, you know, make education systems work, too much more complex things, but still trying to, you know, emphasize the fact that, you know, teachers and people who work in schools, they have to be professionals, they have to be, you know, properly trained the curriculum in the school, you know, must be designed in a way that teachers and students increasingly have a voice on that education policies have to have equal emphasis on equity, and, you know, excellence or quality of, you know, those types of things. But I’m not in a position anymore, where I could give, say, to any country that, you know, if you do what Finland has done, or Canadians, others that everything will be fine, that’s not going to work.

Will Brehm:  17:06
Yeah, it’s interesting to think about this notion of this school is kind of within this larger social ecology. Because, I mean, in many ways, it almost feels like often people in the field of education, narrow education down to school, and, you know, education happens in so many other parts, and is impacted by so many other parts outside of school, that we, you know, we need to broaden that definition away from that narrowness of school.

Pasi Sahlberg:  17:35
Absolutely, Will. And now, you know, what I see emerging that is also part of this book that we’re talking about here is the more important role of well-being and health of children, then that’s, of course, something that is, you know, schools can do something in order to improve well-being, and health and happiness of children. But, you know, in most education systems probably, the big part of that comes from homes and societies and communities and you know, other things. And that’s where we really begin to understand, you know, how important the surrounding world around the school is. It’s much more easier to kind of argue that, you know, what children learn in physics, or what they learn in mathematics probably mostly happens in school, that very few kids actually study mathematics by themselves. So, you know, if you’re measuring what the kids, how they advance or progress in mathematics, or physics, or history, or foreign languages, it’s easy to argue that, you know, this impact is pretty much by teachers and schools, and, you know, all those things, but, you know, health and well-being and happiness and engagement, you know, those things are much more complicated and complex, complex things. And that’s why I think we are just entering this phase when we are more and more often asking this question, but you know, how important the world around the school is, when we are educating our kids.

Will Brehm:  18:58
And it seems like implied in that answer, you just gave it that what we measure and how is really going to have to change away from just looking at how students are doing on content knowledge on certain subjects?

Pasi Sahlberg:  19:10
Absolutely. And that’s going to happen within the next five years, I guess.

Will Brehm:  19:13
So another idea I hear you talking about a lot and that you’ve written about in this new book is small data, can you just tell me what you mean by small data?

Pasi Sahlberg:  19:22
Yeah, small data, you know, it’s interesting, because I’ve been talking about that a lot during the last year. And I often hear when I ask people this question from people always, if I have a chance that, you know, my question goes like this, that, how would you explain what small data is to a nine year old. And then I asked people to raise their hands if they feel comfortable, you know, doing that in next 30 seconds. And normally, I don’t see any hands that people are kind of confused by this concept. And when I push them a little bit and say that, so what is in your mind when you think about small data? Some people say that maybe it’s just a little bit less of big data. And of course, that’s not the case. But, you know, it brings me to this. The answer of your question is that, you know, what I’ve seen with many of my colleagues working in the same field is that we are having more and more responses now, to educational challenges and issues through the solutions that says, one way or the other include using the big data, like, in some ways, you know, you can take a look at the OECD PISA system as a big data solution for education systems. But then there are many other things like learning analytics, and, you know, all these algorithms and smart machines, and, you know, assessment procedures that are done by, you know, based on machine, you know, group grading, and many other things. And at some point, we kind of, stopped with my colleagues and said, and so, how should the educators respond to all this, you know, this emergence of big data in the world, and in the classrooms, really, this is what you can see, now, if you go to any Edu Tech conference, you see all these fancy solutions that promise everything, you know, enhancing achievement, and, you know, closing the achievement gap, and reducing dropouts, and you name it. So, we came up with this idea that, you know, maybe better way than to say the big data is a bad idea and big data should stay away from schools, because we don’t like it, is to come up with the idea that would be kind of more like a complimentary to big data. Because I do think that there are some things that we can certainly do much better with big data, and, you know, these solutions that come with it. But if it goes too far, you know, if we are beginning to judge the destiny, the future of children, based on the big data and algorithm in the school, that is now the case, some cases that you, the machines can predict what the 10 year old will be in the future based on what they do in a school, that’s where we say, you know, this is not probably how education works, that, you know, our response to this is that, you know, small data is important, the small data is about, you know, all these tiny little clues that you can find in the situation, my classroom or school, for example, through observing, you know, when you sit down in a classroom, and you look around that, what’s going on here, and why the kids and these, why these people are doing these things, and why this classroom is organized this way, and you know, what’s going on here, that no machine, that machines are much worse to do that.

And that’s why you know, this small data is, it’s about observing, and collecting information and evidence through professional wisdom and experience of educators, when it comes to education. So the same thing, you know, small data is now emerging, also in health, health care, that there are research institutions, like in Sydney, Australia, they said, their first research institute on health that is based on small data, that is the same thing that the doctors, the medical experts are kind of looking for these tiny little clues in the way the patients live and, you know, what they do in order to understand what would be good for them to live healthier lives. And so the small data is, really is like a response to this emerging wave of big data that is coming, you know, knocking on the doors of the schools, and we believe that it’s a better response than simply, you know, raise your hands up and say, that don’t come here, this is a school and there’s no room for big data here, because Big Data is going to do that anyway, you know, if we don’t have a good narrative, if we are not able to, you know, say, why do we need a professional that, you know, the evidence, evidence and decisions based on professional wisdom and experience that only teachers and leaders educators can have. And then, of course, we will be also very quickly replaced by machines.

Will Brehm:  23:49
I mean, as a researcher, it’s just so straightforward to me, right? I’m a qualitative researcher, and this idea that you can get rich, sort of qualitative findings through, you know, in a sense, small sample sizes, right? We don’t need that many people, we don’t need big data, we don’t need big statistical quantitative methods to answer some very important questions that we have about social life, including school. And, and in many ways, you know, even through one individual, observing one individuals’ behaviors and social relations and interactions, we can actually theorize a lot of what’s going on, right? So for me, it’s kind of like a no brainer.

Pasi Sahlberg:  24:34
Yeah, it is. But, you know, I have done this experiment, again, in my talks and workshops, I have a little video clip, that is about two minutes, it’s a one solution that promises improved achievement and reduced dropout in the system. If you rely on this, it’s a kind of a smart machine algorithm that is looking at how children answer the kind of a multiple-choice questions. And the price of this one will probably be few hundreds of thousands dollars, or something like this. But you know, if the promise is this, and what they can show now, is that when this has been used in some of the states or districts, what has happened, that, you know, everything, all the curves go up, then, of course, the, you know, even if it’s a no brainer for you or me, then you will have somebody there who is held accountable, I’m talking about the authorities in the system, and he or she has promised to, you know, do all these miracle improvements in the system, and this person knows that, it’s probably very difficult to do that by, you know, just, you know, talk to people, teachers, and try a little bit harder. So it’s a very, very likely thing that this will happen, you know, globally worldwide, that the people will end up, you know, stepping into the solutions that promise you a lot, and, and probably will, you know, probably will, you know, see improvement in the results, but has nothing to do, or very little to do with the learning, actually, you know, how the kids, what type of children do we get out of the system, just like you said, that, you know, education is much, it’s much more about relationship, it’s much more about, you know, understanding who we are, and, you know, how we learn, or what we’re going to do. And again, that’s where the machines are much more worse than humans. And the big data is limited, you know, big data has a limited power in doing these things that we can do. And that’s, again, where the huge opportunity for small data is.

Will Brehm:  26:26
So I want to ask a little bit about this, I guess, this idea that Finland is sort of one of the countries that other countries should be looking towards, to fix their, you know, supposedly failing education systems, like, where did this myth of Finland come from? And do you actually think it’s true? Or is there truth in it? Or is, you know, is it just a myth?

Pasi Sahlberg:  26:49
No, I think that as I write in my book, there are some very dangerous myths about Finland that, you know, everybody should avoid. And that’s why I use it as a kind of a fourth big idea for any education system to to try to get better is to stay away from this myths that they often hear about Finland. Some of those very dangerous things are things like, there’s no homework in Finland, that people have seen in documentary films, and read in the newspapers around the world. You know, I’ve met education system leaders, personally asking me whether it would be a good idea in their own system to do what Finland has done, and, you know, make homework illegal, and that will be extremely harmful, crazy, crazy thing to do. Then, of course, the other thing, the very common myth about Finland is that the country’s doing away teaching subjects that in the future, there will be just kind of themes or topics, kind of projects that we do. And that’s again, as I described in the book is not true at all. So there’s a kind of a set of this misunderstanding, some myths of, you know, what Finland is doing is often simply because of the poor journalism that, you know, sometimes people write these stories without visiting the country, or really talking to anybody, sometimes, you know what, to put forward these crazy ideas to make the headlines.

But what I’ve learned through, you know, working on this book, and actually several of my books is that it’s very difficult to understand, really understand any education system, whether it’s a Japanese system or Finnish or American to the point that you would be able to really have a good conversation about, you know, why this system works in a way it does. And that’s why it’s a very easy to come up with this myth of, you know, this and that, saying that, you know, that, you know, that’s what the system is doing, but I think, you know, this is sad. I think that they are also some very useful and interesting things in Finland’s education system, as in many other, probably most education systems have something interesting that they do, that others are not really doing. But, of course, because everybody has been paying so much attention to Finland, you know, this, the work to identify these things here in Finland has been much more active than in the systems, for example, when nobody’s interested in, you know, asking these things. And, you know, that’s why, you know, that’s why I think that we have to be very careful in, you know, identifying those things that are can be helpful. And, and this book “FinnishED Leadership” is actually I wrote it, because there were people asking that, so if this is not true, what I read in the news or see in the films or documentaries, is there anything I can do if I’m inspired by what Finland has been doing. And obviously, it’s not possible that you could have a world performing system, education system by accident that they are, they’re always, you know, it’s the same with Japan, and Canada, and Finland and other countries have it, there’s always something there that the system has done to get there, it cannot be explained by just be being good by accident, it’s not possible.

Will Brehm:  29:54
So in your conversation with George Pataki at this conference a few years ago, this small talk that you’re having, and so maybe George didn’t necessarily learn anything from you, right? This was just small talk, but did you learn anything from George?

Pasi Sahlberg:  30:09
Well, I’m kind of an optimistic person, I always tried to learn everything from the occasions and you know, of course, you know, I spent a good part of my life also in, not in politics, but policy world and policy work is always very closely linked to politics. And I guess what I learned from George, again, is that, you know, how easy it is to, you know, hide behind your kind of a political power and political influence and political experience when it comes to education. But you can find this rhetoric very easily. And I kind of admire him when I listened to his keynote at the conference, how an experienced politician you know, even after this 45 minutes that we had, when he heard something that when almost 180 degrees against what he was thinking and believing, but he can still walk to the podium and, you know, speak about these things exactly, as he spoke to me that, you know, what is the problem in America, and, you know, it’s all about bad teachers, and, you know, we have to fire them and America deserves much better and, you know, all these things that you must have some skills to be able to do that I would be also probably much better in my own work, if I had some of these skills of you know, how to communicate and, you know, talk about these things. But of course, he didn’t say much about, you know, what I hadn’t heard before. So, that’s not, I didn’t leave the conversation by saying that, Oh, I didn’t know that I didn’t, you know, I didn’t think about that. It was all about more like a convincing that you know, how important for us all it is to find a kind of a good story, a good conversation and something that you know, can stop people for a while and make them think. You know, this is a mystery to me, whether George really whether he remembers this conversation, and if he remembers the conversation, whether he remembers it’s in the same way than I do. He probably tells the same story to his colleagues saying that, you know, this Finnish guy was exactly in the same wavelength with me. And, you know, he spoke about these things in the same way, I don’t know. But anyway, I think the conversation is, it’s good to have that and it’s great that we have a conversation. Without having this lunch with George, I probably would never have written this book as it is right now.

Will Brehm:  32:28
Well, Pasi Sahlberg, thanks so much for joining FreshEd and again it’s always a pleasure to talk.

Pasi Sahlberg:  32:33
Thank you, Will. Thank you so much.

ويل بريهم: باسي ساهلبرج اهلًا بك مرة تانية فيبرنامجنا فريش أيد

باسي ساهلبرج:شكرًا جزيلًا يا ويل. أنا مبسوط أني أكون معاك

ويل بريهم:حضرتكبتسافركل أنحاء العالم وتتكلم عن بعض المواضيع الرئيسية في مؤتمرات متنوعة، وفي العديد من ورش العمل التابعة لوزارات التعليم حول العالم. وكمان فيأحدث كتاب ليك قلت إنه فيأحد المؤتمرات وجدت نفسك جالس بجوار “جورج باتاكى” المحافظ السابق لنيويورك وكنتم بتتغدوا مع بعض. ياترى حديثكم انتهى على إيه؟

باسي ساهلبرج: نعم هذا صحيح، فيالحقيقة يعتبر هذا من الأمور المحفزة للكتابة. أنا وهو كنا متحدثين فيمؤتمر من كام سنة. وبصراحة، لأني غير أمريكي ما كنتش أعرفه كويس، وبصراحة، أنا سمعت الأسم لكني مش من النوع اللي يحب يدخل في دردشات صغيرة.ولكن كما تعلم إنك لما تحظى بتناول الغداء مع شخص أمريكي بيكون عليك نوعًا ما إنك تدخل فيمحادثة أودردشة صغيرة. كانت نقطة انطلاق الدردشة هي أن أسأله ببساطة “ما رأيك فيالتعليم الآن فيأمريكايا جورج؟” وعرفت أن له رأى فيهذا الموضوع باعتباره فيمركز سياسي عالي وكان على وشك أنه يكون رئيسًا للولايات المتحدة من خلال حزبه، فكان عندي فضول نوعا ما لمعرفة رأيه. لكن اللي قاله أورأيه فيالتعليم الأمريكي لم يكن مفاجئ لكنه كان سلبي، نوعا. كانت له نظرة تشاؤمية تعطي شعور بانعدام الأمل من عمل أي شيء من الأمور اللي تتعرض على الولايات المتحدة مثل تطوير المدارس والمعلمين. رأيه فيالواقع كان أكتر أنه “أنسى كل حاجة ودمر النظام العام، وهات الخيارات البديلة مثل خصخصة المدارس، ومنظمة التعليم لأجل أمريكا، وكل هذه الخيارات”. علشان كدا كان الأمر نوعًا ما بداية صادمة لحديثنا.

ويل بريهم: فالفكرة هي وقف هذه المدارس، صح؟  أقصد أن هذا أصبح أمر شائع جدًاهذه الأيام، أننا نريد وقف المدارس، تمامًا كما نريد نوقف اقتصاد التاكسي بـاستخدام أوبر.

باسي ساهلبرج:نعم بالضبط. أنا قضيت وقت كافي فيالولايات المتحدة فيأجزاء مختلفة من أمريكا، وسمعت هذا النوع من القصص في أماكن كثيرة أن الناس يعتقدوا أن التعليم العام انتهى، وأننا جربنا كل شيء خلال السنين اللي فاتت ومافيش حاجة نفعت. أنا نوعًا ما شايف إن الناس اللي مش فاهمة التعليم زي بالضبط موضوع التاكسي وبيزنس المواصلات أوأي حاجة تانية بيكون رأيهم فيها “خلونا نتخلص منها بالكامل ونعمل فكرة الشراكة الخاصة الجديدة، هذا سيكون حيوي أكتر وفعّال أكتر. فإذا كنت مش قادر تعمل المفروض، فأنت انتهيت وأصبحت خارج المنافسة وسيأتي أحد مكانك”. لكن في رأيي أن الناس دول بمجرد ما يكونوا على دراية أكثر بتاريخ التعليم وكيفية عمل الأنظمة التعليمية فيأماكن تانية، عندها أكيد سيغيروا رأيهم.

ويل بريهم: هل جورج أنهى الحديث بسؤالك عن أرائك عن التعليم الأمريكي؟

باسي ساهلبرج:بالتأكيد، أنا اعتبرت سؤاله كإشارة منه على أنه يحب يدردش في الموضوع. وأنا مكنتش متأكد أنه سيعجب باللي أنا كنت على وشك أقوله. هو سألني لأني قدمت نفسي له كمواطن فنلندي وكمعلم فنلندي وكنت اقوم بالتدريس فيجامعة هارفارد فيذلك الوقت وكمان كنت متكلم في نفس المؤتمر اللي هو هيتكلم فيه. هو شعر نوعًا ما بالرغبة فيأنه يسمعني، طبعًا هو أكيد سمع عن التعليم الفنلندي من قبل. لكن أنا ماكنتش حابب أنه يسألني عن هذا الموضوع وخصوصًا بعد اللي قاله عن التعليم لأن إجابتي ستكون غالبًاعكس ما قاله.  كانت وجهة نظري أشبه بالأبيض والأسود مقارنة باللي كان بيقوله. طبعًا شخص بهذه المكانة وبيني وبينه طبقين على مائدة الغدا، كنت قلقان شوية من رد فعله. لكن فيالواقع ردي عليه كان كالتالى “أنا أفضل أني لا أتكلم عن التعليم الأمريكيلأن فيه جوانب كتير لا أفهمها”. كانت هذه هي الطريقة اللي جاوبت عليه بيها واللي منها اتطور الحوار وأصبح حديث شيق جدًابعد ذلك لأنه سألني بعدها عن اللي مش فاهمه، لأن بالنسبة له كان يرى أن الحل والاستراتيجية لإصلاح التعليم الأمريكي هي ببساطة ووضوح أنك تطرد كل المعلمين وتغلق المدارس ضعيفة الأداء ونتعامل معها بطريقة البيزنس. وبالتالي هو لم يفهم أنا ليه غير فاهم بعض هذه الأمور في التعليم الأمريكي. لكن كانت هذه نقطة بداية حديثنا.

ويل بريهم: لكن هل قلت له كيف يرى الأمر بطريقة مختلفة؟ وإن كنت فعلًا قلت هذا، أيه اللي شرحته لجورج واللي يمكنيخليه يعيد تفكيره عن التعليم الأمريكي؟

باسي ساهلبرج: تمام، الحاجة الرئيسية اللى كنت حابب يقف عندها ويفكر فيها أكتر هي ردي عليه لما سألني “ما هي الأمور اللي أنت مش فاهمها في التعليم الأمريكي؟” وكانت النقطة الأساسية في ردي عليه هي أنى مازلت مقتنع بقوة إني مش فاهم ليه فيالولايات المتحدة الأمريكية بيبتكروا كثير من الأفكاروالابداعات فيالتعليم خلال المئات من السنين اللي فاتت بداية من “جون ديوى”، وناس كتير آخرين واللي خلوا أنظمة التعليم في دول تانية هايلة، زي فنلندا وكندا وهونج كونج والصين وسنغافورة.  لو دورت في الأساس على الأفكارالمفتاحية اللي ساهمتبقوةفي تطوير التعليم في فنلندا على سبيل المثال فإن معظم هذه الأفكارنابعة من الولايات المتحدة. وقلت له أننا لو نظرنا لجهود التعليم الأمريكيلتطوير المدارس مش هنلاقي أي استخدام منهجي مناسب لنفس هذه الأفكارفي الولايات المتحدة، بل على العكس، الولايات المتحدة تنفذ الأفكاراللى هذه الانظمة التعليمية المتطورة تتجنب استخدامها. مثل التفكير المعتمد على التسويق وعدم استخدام التعليم الاحترافي وتوحيد النظام. علشان كدا أنا أعطيته على ما اعتقد، 3 أفكار كأمثلة ملموسة وواقعية بعد ما سألني ماذا أقصد. التعليم التعاوني أصبح مهم جدًافيأداء المدارس الفنلندية وفي النظام التعليمي ككل. وكمان نظرية “هاورد جاردنير” للذكاءات المتعددة. أوالتدريب المقارن اللى ذكرته فيكتابي كطريقة واحدة من خلالها يقدر المعلمين انهم يتعلموا بطريقة أكثر فاعلية كيف يقوموا بالتدريس بطريقة مختلفة. كل هذه الأفكارمعروفه في أمريكا، لكنها مش مستخدمه خالص كجزء من المجهود المنهجي المبذول لتحسين النظام. مثلًا لو بصيت على قانون “عدم ترك أي طفل” “No Child Left Behind” أو”لنتسابق نحو القمة” “Race to the Top”أوأى اصلاحات تمت مؤخرًا، لن تجد أي مؤشرات على تطبيقها. كان ردى عليه “جورج، أنا فعلًا مش فاهم لماذا لا تقومون بتنفيذ هذه الأفكاراللي العالم أثبت أنها ناجحة وأكثر فاعلية من كل الأمور اللي ذكرتها.

ويل بريهم: كدة ممكن أفهم إن جورج طلب منك النصيحة. وكان ردك عليه عبارة عن شرحك عن الطرق اللى جعلت التعليم الفنلندي عظيم لأن له سمعة عالمية وكل المدارس الأخرى ترغب أن تكون مثل المدارس الفنلندية. وقلت له إن معظم الأفكاراللى بينفذوها فيفنلندا أخدوها أصلًا من علماء أمريكيين، وأن من الغريب أن المدارس الأمريكية لا تنفذ هذه الأفكاراللي ولدت ونشأت في أمريكا. هل هذا ما حدث؟

باسي ساهلبرج:نعم، بس الشيء الوحيد اللي حابب أوضحه بشكل مختلف عن الملخص اللي أنت قلته هو أنى غير متأكد من أنه كان فعلًا مهتم برأييأونصيحتي، يمكن لأني كنت صغير وغير معروف لدرجة إن حد يأخذ بنصيحتي. لكن على أي حال جورج كان وقتها في مرحلة حساسة جدًا، لأنه كان يسعى لأن يكون رئيس الولايات المتحدة فيذلك الوقت فكان سيكون شيء سخيف جدًالو رد على كلامي بأنه غير مهتم بما أقوم به في هذا المجال لأن عنده حلوله الخاصة. فهو كان حريص جدًالهذا السبب. لاحظت كمان زي ما كتبت فيكتابي إن جورج كان مشوش جدًامن فكرة إنهم في أمريكاانتظروا حتى استخدمت دولة أخرى مثل فنلندا نتائج تلك الأبحاثاللي توصلوا ليها وموّلوا البحث فيها من فلوس الضرائب علشان بعد كدا الفنلنديين ياخدوا هذهالأبحاثويضعوها فيبرنامج إصلاح التعليم عندهم وتنجح بشكل عظيم. أنا لاحظت أنه بيفكر في هذا الموضوع كل شوية، وكأنه كان يسأل نفسه “إيه اللي بيحصل؟ هل هذا حقيقي واللا أنا بحلم؟

ويل بريهم: لكن الأفكاراللى بيدعوا ليها جورج مثل تدريب المدرسين بصورة احترافية، وتسويق المدارس، والتدريس على أساس من البحث، صحيح؟

باسي ساهلبرج: بالتأكيد وبدون شك. لكن لو تناقشت مع أي باحث أمريكي أوحضرت مؤتمر أمريكي للبحث العلمي ستفاجأ لما تعرف أن الأمريكان نفسهم ميعرفوش الكثير عن هذه الأبحاث. وهذا أمر مثير للاهتمام في حد ذاته. هذه الأبحاثيقرأها ويسمعها بتركيز أكثر السياسيين والتربويين خارج الولايات المتحدة وهذا من الأمور اللي غير قادر على فهمها. فأنا مشوش وغير قادر على فهم عالم التعليم الأمريكي في كيف إن الأمريكان لا يأخذون الأبحاثالخاصة بيهم واللي عملوها بنفسهم على محمل الجد؟ كيف يحدث هذا في الولايات المتحدة أن الناس لما يقرأوا هذه الكتب والأبحاثالمهمة يقولوا أن هذا لا يحدث في الولايات المتحدة؟ فيالمقابل لو نظرنا على كندا على سبيل المثال سنجد إن رجال السياسة والتعليم فيها يتعاملوا مع الأبحاثالعالمية ونتائجها بطريقة مختلفة وأكثر جدية ويقارنوها بنتائج مجهوداتهم الذاتية وإذا وجدوا تعارض كما حصل فيفنلندا يقوموا بالتعديلات المناسبة على عكس أمريكا.

ويل بريهم:لكن ليه أمريكامش طبيعية في هذا الموضوع؟ هل هذه ببساطة أيدولوجية تفكير؟

باسي ساهلبرج: ربما، ولو أنت عارف السبب قولي يا ويل لأن ربما تكون معلوماتك عن ه1ا الأمر أفضل مني. هذا الشيء يسبب لي نوع من الحيرة المستمرة. كيف تكون دولة مثل أمريكاتنتج هذه الأبحاث، واللي بحسب تقديري تكون حوالي ثلاث أرباع الأبحاثالتعليمية المهمة والابتكارات الناجحة، كيف لا تأخذ هذه الأبحاثبأكثر جدية؟ ولماذا يتم تجاهلها بدرجة كبيرة؟، والمسافة أوالفاصل بين العارفين اللي أجروا هذه الأبحاثأومن نسميهم الخبراء فيأمريكاوبين السياسيين الأيديولوجيينأوالخبراء في هذا المجال لماذا هي بهذه الضخامة؟!! ليه لا يجتمعوا مع بعض ويراجعوا معلوماتهم والأمور اللي تحتاج لمعرفة؟

ويل بريهم: إذًا أثناء سفرك حول العالم وأنت بتقدم هذه المحاضرات المختلفة وتتقابل مع ناس كتير مثل جورج، وتدخل فينقاشات ويمكن كمان تعطي نصائح، أنا أتصور أن ناس كتير تسألك عن إيه اللي لازم يعملوه لتطوير نظامهم التعليمي. فكيف تجاوب على هذا النوع من الأسئلةالمباشرة جدًاوالعملية، واللي أحيانًا لا تراعي السياق التعليمي للبلد؟ فيكونوا عايزين ياخدوا حلول تقنية وعملية مباشرة فقط، إلا أن موضوع التعليم معقد أكثر بكثير من ذلك. فكيف تدير هذا النوع من النقاشات لما بتشوف أنظمة تعليم مختلفة على مستوى العالم؟

باسي ساهلبرج: هذا سؤال رائع جدًا. في البداية، وأقصد بالبداية من حوالي 10 سنوات لما القصة الفنلندية بدأت تتطور وتتعرف على مستوى العالم. كنت أنا وزملائي وغيرنا عندنا نفس الإجابة وهي أن هناك5 عوامل جعلت فنلندا أوكندا ناجحة بهذا الشكل وكنا نتكلم عن النظام العام، والمعلمين العظماء، والقيادة الهادفة، وهذه العوامل المعروفة، وكلها حقيقية.

لكن الآن لما الناس تسألني، وأنت عندك حق الناس فعلًا تسألني طول الوقت “ماذا نفعل؟” ويطلبوا مني الحل أوالنصيحة على أساس ما رأيت فيالبلاد المختلفة، لكن اجابتي اتجهت بصورة كبيرة للتأكيد على مدى صعوبة وتعقيد هذا السؤال بالكامل من حيث طبيعة السياق التعليمي للبلد. فبلاد مثل الصين أواليابان أوفنلندا، مختلفة جدًافي نواحي كثيرة. وبعض من العوامل اللي نجحت في فنلندا أوأماكن أخرى ليس المطلوب بالضرورة على الإطلاق أنها تنجح في أماكن غيرها. أعتقد إن اجابتي الآن تراعي أكثر السياق التعليمي، بدون التسرع في تقديم عامل معين للإصلاح على أساس أني استخدمته كثيرًا. فالتسرع يعني تدمير للتعليم. وهذا من أهم العوامل وراء نجاح فنلندا. وطبعًا فوق كل هذا يأتي نظام القيادة عندهم وطبيعته المستدامة، وهي أحد أهم عوامل النجاح بدلًا من محاولة تحديد بعض العوامل الأخرى.

ثالثًا: أحاول الآن وأنا أرد على هذه الأسئلةأوأقدم نصيحة لأحد هو إنى أقوله من فضلك حاول تفهم أن جزء كبير من العوامل اللي تجعل فعلًا نظام التعليم ناجح أوتجعل الأطفاليتعلموا بفاعلية في أنظمة التعليم هي على الأرجح عوامل نجدها خارج المدرسة، أولا تتعلق بالمنهج أوالتدريس أوالمعلم أوأي من هذه العوامل. في فنلندا على سبيل المثال كانت هناك عوامل مرتبطة باللي بتعمله الأسر، والسياسات الاجتماعية الأخرى، والرعاية الصحية، وسياسات الشباب، والرياضة والفنون وعوامل تانية كتير، مثل شبكة المكتبات، وكل هذه الأمور. وكما تعلم، أن الأطفاليتعرضوا لأشياء كثيرة خارج المدرسة وهي أمور مؤثرة. هذه الأمور معرفتنا عنها قليلةجدًا. أنا عارف أن هناك علماء آخرينأوأشخاص يؤكدوا على أهمية العوامل الموجودة خارج المدرسة. كل العوامل المتاحة أوغير المتاحة للأطفال لما يكونوا خارج المدرسة.حابب ألخص ردي على سؤالك بأني اجابتي على مثل هذا السؤال من الناس تغيرتنوعًا ما من مجرد تقديم إجابة محددة عن خمس أوسبع عوامل تساعد أنظمة التعليم انها تشتغل، الموضوع معقد عن هذا. لكني أحاول أؤكد على حقيقة أن المعلمين والأشخاص العاملين في المدرسة لازم يكونوا محترفين ومدربين جيدًا. ولازم المناهج الدراسية تكون مصممة بحيث يكون للمعلمين والطلاب دور فيها، وأن سياسات التعليم لازم تكون عادلة. طبعًا مع التركيز على جودة وتميز هذه العوامل.  لكني لا أضع نفسي في مكانة أووضع، أقول فيه لأي دولة إذا عملت ما عملته فنلندا أوالكنديين، فكل شيء سيكون ممتاز. طبعًا هذا غير صحيح ولن ينجح.

ويل بريهم: تمام. أمر شيق إننا نفكر في المدرسة في سياق مجتمعي أكبر. لأن هناك مواقف كتير غالبًاما يصل فيها الشعور إن الناس في مجال التعليم يحدوا التعليم داخل إطار المدرسة، ولكن أنت أكيد عارف إن التعليم ممكن يحصل في أماكن أخرى ويتأثر بجوانب كثيرة في المجتمع خارج المدرسة؛ احنا محتاجين نوسع تعريف التعليم بدلا من التعريف الضيق المحصور في المدرسة.

باسي ساهلبرج: بالتأكيد يا ويل. ما ذكرته الآن هو أمر مهم، وهو عبارة عن جزء في الكتاب اللي نحكي عنه هنا، وهو يتكلم عن الدور الهام للصحة والراحة البدنية للأطفال، وهذا بالتأكيد أمر ممكن المدرسة تعمل فيه أمور بهدف تحسين الراحة والصحة البدنية وسعادة الأطفال. لكن أنت تعلم أنه في معظم أنظمة التعليم غالبًايكون الجزء الاكبر من هذا النوع من الرعاية مصدره البيوت، والمجتمعات، وأشياء أخرى. وهنا نبدأ نفهم فعلا إن العالم المحيط بالمدرسة في غاية الأهمية. من السهل جدًاإنك تجادل بأن ما يتعلمه الأطفالفي الفيزياء أوفي الرياضات غالبًاما يحصل داخل المدرسة لأن عدد قليل جدًامن الأطفالممكن يذاكروا الرياضيات بمفردهم. وبالتالي لو بتقييم مستوى تقدم أوتحسن الأطفالفي الرياضيات مثلا أوالفيزياء أوالتاريخ أواللغات الأجنبية، من السهل إنك تثبت أن هذا التأثير مصدره بالأكثر من المدرسين والمدرسة وهذه الأمور. لكن الصحة والراحة البدنية والسعادة ومدى الاندماج فهي أمور أكثر تعقيدا. أنا أعتقد إننا داخلين هذه المرحلة قريبًا جدًالما نسأل مرارًا وتكرارًا أسئلة مثل”ما مدى أهمية العالم المحيط بالمدرسة؟ ومتى نبدأ نعلم أولادنا؟

ويل بريهم: اعتقد أن أجابتك الآن تعني ضمنيًا أننا لازم نغير طريقتنا في قياس الأمور من مجرد النظر لمستوى الأطفال في تحصيل محتوى مادة معينة؟

باسي ساهلبرج: بالتأكيد. وأظن أن هذا سيحدث في خلال الخمس سنين القادمة.

ويل بريهم: هناك فكرة أخرى سمعتك تتكلم عنها وكتبت عنها في كتابك الجديد وهي “البيانات الصغيرة”. ممكن تقول لي ما الذي تقصده بـ “البيانات الصغيرة”.

باسي ساهلبرج: تمام. البيانات الصغيرة شيء شيق، لأني تكلمت عنها كتير خلال السنة الماضية. وغالبًالما كانت تتاح لي الفرصة كنت أسأل الناس هذا السؤال “كيف يمكن شرح معنى البيانات الصغيرة لطفل عنده 9 سنين؟” بعد ذلك كنت أطلب منهم أنهم يرفعوا أيديهم في خلال الـ 30 ثانية القادمة لو شعروا انهم مرتاحين أنهم يجاوبوا. وعادة لا تكون هناك أي أيادي مرفوعة لأن الناس إلى حد ما يكونوا محتارين بخصوص مفهوم المصطلح. ولما أحاول أشجعهم بعض الشيء وأسألهم “ماذا يأتي على بالك لما تفكر في مصطلح البيانات الصغيرة؟” كان بعض الناس يقولوا إنه ممكن يكون مجرد كمية بيانات أقل من البيانات الكبيرة. وبالتأكيد ليس هذا هو معنى المصطلح أبدًا. يقودني هذا لإجابة سؤالك عن معنى البيانات الصغيرة. ما وجدته مع كتير من الزملاء اللي شغالين في نفس المجال هو إننا نجد استجابات كثيرة ومتزايدة للتحديات والقضايا التعليمية من خلال الحلول اللي تتضمن بشكل أوبآخر استخدام البيانات الكبيرة. على سبيل المثال نقدر نطلع على نظام البرنامج العالمي لتقييم الطلبة PISA    وهو برنامج قامت به منظمة التعاون الاقتصادي والتنمية OECDوهذا البرنامج يستخدم البيانات الكبيرة كحل لنظام التعليم. وكذلك هناك أنظمة أخرى كثيرة مثل نظام “تحليلات التعلم” وكل المعادلات والأجهزة الذكية واجراءات التقييم اللي بيتم تنفيذها بواسطة الآلة وتصنيف المجموعات وأشياء أخرى كثيرة. في مرحلة معينة أنا والزملاء توقفنا وقلنا “كيف سيتجاوب علماء التربية مع ظهور كل هذا الكم من البيانات الضخمة؟!” هذا ما نراه في الفصول. ولو حضرت أي مؤتمر لمنظمة Edu Techعن تكنولوجيا التعليم ممكن نشوف كل الحلول البراقة اللي توعد بكل شيء من تعزيز الإنجازات وسد الثغرات في الإنجاز وتقليل اعداد المتسربين وغيرها من الوعود كما تريد. ظهرت أمامنا هذه الفكرة وهي إنه بدل ما نقول إن البيانات الكبيرة فكرة سيئة ولازم يتم إبعادها عن المدارس لأننا لا نحبها، ابتكرنا فكرة غير متعارضة مع البيانات الكبيرة. لأني مصدق أن البيانات الكبيرة والحلول اللي بتقدمها ممكن تكون مفيدة في أمور كثيرة. لكن بشرط أن يتم استخدامها بطريقة مختلفة وأكثر عمقًا. لو بدأنا بتقييم مصير ومستقبل الأطفالبناء على البيانات الكبيرة والمعادلات في المدارس، وهذا هو الوضع الحالي، في بعض الحالات ممكن الآلة تتنبأ بما يمكن أن يكون عليه الطفل اللي عمره 10 سنين في المستقبل بناء على ما يقوم به في المدرسة. لكن التعليم غالبًالا يعمل بهذه الطريقة. كان رد فعلنا أننا نؤكد على أهمية البيانات الصغيرة اللي تهتم بأصغر الحلول اللي ممكن نلاقيها في الموقف، على سبيل المثال في الفصل أوالمدرسة، من خلال الملاحظة داخل الفصل والتركيز فيما يحدث فيه ولماذا يقوم الأطفالبهذه الأمور ولماذا هذا الفصل منظم بهذه الطريقة. هذه التفاصيل لا يمكن تتم من خلال الآلة.

البيانات الصغيرة تتعلق بالملاحظة وجمع المعلومات والأدلة من خلال تربويين عندهم حكمة مهنية وخبرة فيما يتعلق بالتعليم. نفس الشيء، البيانات الصغيرة بدأت تظهر الآن في مجال الصحة أوالرعاية الصحية، لدرجة أن فيه معاهد بحثية مماثلة لما هو موجود في سيدني، أستراليا، قالوا أن أول معهد بحثي لهم في مجال الصحة كان اتجاه البحث فيه مبني علي البيانات الصغيرة. وكذلك الأطباء وعلماء الطب يبحثوا علي أدلة أومفاتيح صغيرة في أسلوب حياة المرضى وما يجب القيام به في سبيل فهم الأمور اللي بتكون مفيدة لهم لكي يعيشوا حياة صحية أكتر. وبالتالي فالبيانات الصغيرة هي بمثابة استجابة أورد فعل لظهور موجة البيانات الكبيرة اللي بتطرق أبواب المدارس. ونحن نؤمن أن هذا أحسن رد فعل أواستجابة بدل ما ببساطة تعترض على دخول البيانات الكبيرة المدارس وتمنعها وتقول إنه ليس لها مكان عندنا. لأن البيانات الكبيرة ستقوم بهذا الدور على أي حال حتى لو لم نقم به. فلو لم نطبق مبدأ البيانات الكبيرة سيحدث هذا في حال من الاحوال؛ ولو لم يكن عندنا سيناريو جيد، ولو مش قادرين نحدد لماذا نحتاج علماء تربويين وقادة محترفين قادرين على الملاحظة وأخذ القرارات بناء على حكمة مهنية وخبرة، فبلا شك سيتم استبدالنا بسرعة بالآلات.

ويل بريهم: أنا كباحث الأمر واضح ومباشر بالنسبة لي. فأنا باحث نوعي، وهذه الفكرة بالنسبة لي مفهومة لأنها تتعامل مع نتائج نوعية من خلال أحجام صغيرة من عينة البيانات. نحن غير محتاجين ناس كثيرين ولا نحتاج البيانات الكبيرة ولا طرق احصائية كميّة ضخمة لكي نجيب على بعض الأسئلةالمهمة بخصوص الحياة الاجتماعية، بما فيها المدرسة. وفي نواحي كثيره، ممكن من خلال أن شخص يلاحظ تصرفات شخص آخر وعلاقاته وتداخلاته الاجتماعية، يمكن وضع نظريات لكثير من الأمور الحادثة حولنا، مش كده؟ بالنسبة لي هذا نوع من عدم التفكير.

باسي ساهلبرج: صحيح فعلا، لكن تعرف، أنا قمت بتجربة معينة، في محاضراتي وفي ورش العمل، سجلت مقطع فيديو صغير مدته حوالي دقيقتين عن حل من هذه الحلول اللي بتوعد بإنجازات متطورة وبتقليل نسب التسرب من النظام التعليمي. هذا الحل هو عبارة عن معادلة آلية ذكية تدرس كيف يجيب الأطفالعلى نوع أسئلة اختيار الإجابة الصحيحة من عدة إجابات. يبلغ ثمن جهاز مثل هذا حوالي مئات الآلاف من الدولارات أو ما يقرب من ذلك. لكن انت تعرف ما يحدث لما يتم استخدام مثل هذا الجهاز في بعض الولايات والمقاطعات؟ ترتفع جميع المؤشرات وهذا أمر بديهي لا يحتاج لذكاء. وبعد ذلك نجد هناك شخص مسؤول يوعد بأنه سيحقق كل هذه التحسينات المعجزية في نظام التعليم، رغم أن هذا الشخص نفسه بيكون عارف أنه من الصعب جدًاتحقيق هذه النتائج فقط بمجرد التكلم مع الناس والمدرسين والمحاولة بجدية أكتر. من المرجح جدًاجدًا– وهذا ما سيحدث على مستوى واسع عالميا- إن الناس سينتهي بها المطاف بأنها ستسعى نحو الحلول اللي بتوعدها بوعود كتير ومجهود أقل. وعلى الأرجح ممكن يروا تحسينات في النتائج، لكن هذه النتائج لن تحدث فرق في التعليم أوستحدث شيء لا يذكر. ما هي نوعية الأطفالالذين سنحصل عليهم كنتاج لنظام تعليم بهذا الشكل، فالتعليم، كما ذكرت، يتعلق أكتر بالعلاقات وكذلك بفهم من نحن وكيف نتعلم أوماذا ننوي أن نعمل. ومرة أخرى أقول أن هناك مواقف مماثلة تكون فيها الآلات اسوأ من البشر وتكون البيانات الكبيرة محدودة وقدرتها محدودة في عمل الأمور اللي احنا ممكن نعملها. وهنا نجد أن فرصة البيانات الصغيرة كبيرة جدًا.

ويل بريهم: حابب اسأل اكتر شوية عن هذه الفكرة، فنلندا هي واحدة من البلاد اللي مفروض باقي الدول تنظر لها كنموذج في هذا المجال عشان تصلح ما يمكن اعتباره فشل في أنظمتها التعليمية، فمن أين جاءت أسطورة فنلندا في إصلاح نظامها التعليمي؟ وهل تعتقد انها حقيقية فعلًا؟ أوهي مجرد اسطورة؟

باسي ساهلبرج: لا، أنا اظن أنه كما كتبت في كتابي أن هناك بعض الأساطير الخطيرة في موضوع فنلندا اللي يجب على الكل يتجنبها. وأنا أستخدمها كفكرة رابعة كبيرة لأي نظام تعليم، أنه لكي تستطيع التحسن فلابد أن تبتعد عن هذه الأساطير الليغالبًانسمعها عن فنلندا. بعض هذه الأساطير الخطيرة أنه مثلا لا توجد واجبات مدرسية في فنلندا وهذا ما سمعه الناس في الأفلام الوثائقية وقرأوه في الجرائد. أنا قابلت عدد من رواد ومسئولين عن أنظمة تعليم وكانوا يسألوني بشكل شخصي أن كانت فكرة جيدة انهم يعملوا مثل فنلندا ويجعلوا الواجبات المدرسية أمر غير رسمي أوغير مطلوب.  طبعًا سيكون هذا في غاية الخطورة والضرر وشيء مجنون وغير معقول تماما. شيء آخر من الأساطير الشائعة عن فنلندا وهو أن الدولة تتخلص من تدريس المواد الدراسية، لدرجة أنه في المستقبل سيكون التدريس عبارة عن مجرد إعطاء موضوعات أوعناوين للبحث، مثل المشروعات البحثية اللي نعملها. وهذا أيضًا كما وصفت في الكتاب غير حقيقي تمامًا. هناك شيء من سوء الفهم وهناك أساطير بخصوص ما تقوم به فنلندا، وهذا غالبًاوببساطة بسبب الصحافة الفقيرة اللي يكتب فيها ناس عن فنلندا من غير ما يزوروا البلد أوحتى يتكلموا مع متخصص فينشروا هذه الأفكارغير المعقولة بهدف انهم يعملوا مانشتات صحفية فقط.

لكني تعلمت من خلال شغلي في هذا الكتاب أوفعليًا من خلال شغلي على عدد متنوع من كتبي أنه من الصعب جدًا فهم أي نظام تعليم، سواء كان نظام ياباني أوفنلندي أوأمريكي، بدرجة تجعلك قادر فعلا إنك تجري حوار جيد عنه، يعني لماذا يوجد نظام شغال بالطريقة اللي شغال بيها. وهذا يجعل من السهل جدًاأن تخرج هذه الأساطير بخصوص هذا النظام أوذاك، فتتكلم كأنك تعرف ماذا يعمل هذا النظام، وأنا أرى أن هذا أمر محزن. لكن أنا أعتقد كمان أن هناك جوانب مفيدة وشيقة في نظام التعليم الفنلندي كما توجد جوانب مفيدة أيضًا في أنظمة أخرى كثيرة. فعلى الأرجح أن معظم أنظمة التعليم يكون عندها جانب شيق ومفيد يميزها غير موجود في باقي الأنظمة الأخرى. لكن طبعا لأن كله كان مركز جدًامع فنلندا فكان الجهد مركز على تحديد هذه المميزات اللي هنا في فنلندا مع ترك باقي الانظمة، يعني على سبيل المثال لا يوجد من يهتم أنه يسأل على هذه الجوانب في باقي الأنظمة. أنا أعتقد أننا لابد نهتم جدًا بتحديد الجوانب المفيدة في الأنظمة الأخرى لأنها قد تكون مفيدة أكتر. أنا كتبت كتاب ريادة التعليم الفنلندي “FinnishED Leadership”مخصوص لما لقيت ناس كتير تسألني “لو فعلًا ما نقرأه في الجرائدأوما نراه في الأفلام والوثائقيات غير حقيقي، هل هناك أي شيء ممكن القيام به لو أنا مهتم وشغوف باللي فنلندا تعمله؟”  طبعًا مستحيل يكون هناك نظام تعليمي أداؤه عالمي بالصدفة. ينطبق هذا على اليابان وكندا وفنلندا ودول أخرى. فأنظمة التعليم في هذه الدول لم تأتِ من فراغ لكن دائمًا هناك أسباب لما وصلوا له. فمن غير المنطقي أن تكون هذه الأنظمة نجحت بالصدفة.

ويل بريهم: في كلامك مع جورج بتاكي في هذا المؤتمر من كام سنة، كانت محادثة صغيرة وغير ضروري أنه يكون اتعلم شيء منك، لأنها كانت مجرد محادثة صغيرة. لكن هل أنت أتعلمت شيء من جورج؟

باسي ساهلبرج: أنا شخص طموح ودائما أحاول أن اتعلم كل شيء ممكن من الخبرات اللي بمر بيها. أنا كمان قضيت جزء مهم من حياتي، ليس في السياسة، لكن في مجال وضع السياسات. وغالبًاما يكون هذا المجال مرتبط بقوة بالسياسة. وأنا أعتقد أن ما تعلمته من جورج هو أنه سهل جدًا أنك تستخبى وراء قوتك السياسية وتأثيرك السياسي وخبرتك السياسية لما الأمر يتعلق بالتعليم. وهذا نوع من البلاغة اللي سهل أنك تكتشفها. أنا أعجبت به لما سمعته وهو يقول كلمته في المؤتمر، هذا الراجل عنده خبرة سياسية كبيرة، فبالرغم من ال 45 دقيقة اللي قضيناها وهو يسمع أمور مختلفة 180 درجة عن اللي هو عارفه ومصدق فيه إلا أنه كان قادر يطلع المنصة ويتكلم عن نفس الأمور بالضبط كما قالها لي “عارفين ما هي المشكلة اللي في أمريكا، كل المشكلة هي في المدرسين السيئين ونحن لازم نطردهم لان أمريكاتستحق أفضل بكثير”. كل هذه الأمور اللي قالها تتطلب مهارات خاصة عشان تعرف تعملها صح. فأنا تعلمت أن لو عندي مهارات مثل التواصل والخطابة، سأكون مؤثر أكتر في شغلي. لكن طبعًا هو لم يتكلم كتير في كلمته عن الأشياء اللي قالها لي وأنا لم أسمع عنها من قبل. طبعًا أنا ما ذكرتش أني ما سمعتش عن هذه الأمور، لأني كنت معجب بطريقة كلامه وكنت مقتنع أنه من المهم بالنسبة لأي حد أنه يجد سياق أوقصة أوأسلوب لحديثه يشد انتباه الناس ويجعلهم يفكروا في كلامه. عارف ما يمثل لغز بالنسبة لي، أني لا أعرف هل جورج فاكر هذه المحادثة اللي تمت بيننا، وهل لو فاكرها، هو فاكرها كما أفتكرها أنا؟ لا أعلم! لأنه غالبًاما يقول نفس هذه القصة لزملائه “عارفين هذا الرجل الفنلندي كان علي نفس الخط معي، وكان رأيه مثل رأيي في هذه الأمور.” لكن على أي حال، أنا اعتقد أن هذا الحوار كان مفيد جدًا، لأنه من غير الغداء مع جورج، من الأرجح أني ما كنتش أبدًا سأكتب هذا الكتاب.

ويل بريهم:أوك باسي ساهلبرج. شكرًا جدًالانضمامك في برنامج فريش أيد مرة أخرى. دايمًا أكون سعيد بالحديث معك.

باسي ساهلبرج: شكرا يا ويل شكرا جدًا.

Want to help translate this show into other languages? Please contact info@freshedpodcast.com

Will Brehm:  1:47
Pasi Sahlberg, bienvenue à FreshEd.

Pasi Sahlberg :  1:49
Merci beaucoup, Will. C’est bon d’être avec vous.

Will Brehm : 1:51
Vous voyagez à travers le monde pour donner des discours principaux lors de diverses conférences et ateliers à différents ministères de l’éducation dans le monde entier. Et dans votre dernier livre, vous écrivez que lors d’une conférence, vous vous êtes retrouvé assis à côté de George Pataki, qui est l’ancien gouverneur de New York, et vous avez déjeuné ensemble. De quoi avez-vous fini par parler tous les deux?

Pasi Sahlberg:  2:16
Oui, c’est vrai. Et en réalité, c’est l’une des motivations pour écrire un livre, j’étais conférencier dans une conférence comme lui il y a quelques années. Et bien sûr, comme je ne suis pas américain, je ne le connaissais pas très bien, évidemment, j’ai entendu un nom et vous savez, l’étude de l’histoire complète, je ne suis pas le genre de gars qui fait beaucoup de bavardages. Donc, vous savez, si vous déjeunez avec un Américain, vous devez faire un peu d’exercice de conversation. Mon coup d’envoi pour la discussion était de lui demander simplement “que pensez-vous de l’éducation américaine en ce moment, George ?”, et je savais qu’il avait une opinion, parce qu’il est en politique de haut niveau, et qu’il était sur le point de se présenter pour être le prochain président des États-Unis par le biais de son parti. Et donc, vous savez, j’étais un peu curieux d’entendre ce qu’il disait. Mais ce qu’il a dit n’était pas surprenant, mais c’était une opinion très négative, très négative, pessimiste, sur le fait qu’il n’y a aucun espoir de faire ces choses que les gens offrent souvent aux États-Unis, comme améliorer les écoles ou les enseignants, son opinion était beaucoup plus sur le fait de tout distraire et de détruire le système public et d’apporter toutes ces options alternatives, comme le contrôle privé des écoles et l’enseignement pour l’Amérique et toutes ces choses. C’était donc un début surprenant pour notre conversation.

Will Brehm:  2:57
Donc, l’idée d’une telle perturbation, c’est ça ? Je veux dire, c’est un terme très fréquent que nous entendons de nos jours, nous voulons déranger les écoles, comme nous voulons déranger l’économie des taxis avec Uber.

Pasi Sahlberg:  3:53
Oui, tout à fait, tout à fait. Et puis, vous savez, le fait est que j’ai passé assez de temps aux États-Unis, dans différentes régions du pays. Et, vous savez, j’entends ce genre d’histoire dans beaucoup d’endroits où les gens croient que, vous savez, ils croient en quelque sorte que l’éducation publique est morte, qu’il n’y a rien que nous puissions faire pour cela au cours des cent dernières années, nous avons tout essayé et rien n’a fonctionné. Donc, vous savez, d’une certaine manière, je comprends ces gens qui ne comprennent pas vraiment l’éducation, qui disent exactement comme dans les taxis, les entreprises de transport, ou autre chose qui nous permet de faire disparaître tout cela et de construire cette toute nouvelle idée de partenariat public-privé qui sera plus dynamique et plus efficace, et, vous savez, basée sur le, vous savez, si vous ne pouvez pas livrer, alors vous êtes mort et une entreprise en difficulté et quelqu’un d’autre viendra. Mais, vous savez, dès que vous en savez un peu plus sur l’histoire de l’éducation et sur la façon dont les systèmes éducatifs fonctionnent ailleurs, alors, bien sûr, vous avez une vision différente.

Will Brehm:  4:43
Donc, George a-t-il fini par vous demander votre avis sur, vous savez, l’éducation américaine pour son propre genre de, pour son éducation, je suppose?

Pasi Sahlberg:  4:52
Tout à fait. Et je, vous savez, après, j’ai pris cela comme une sorte de signe de bavardage que je ne suis pas sûr qu’il était vraiment concerné par ce que j’allais dire, mais, vous savez, parce que je lui ai dit que je suis un citoyen finlandais, un éducateur finlandais, et j’enseignais à l’université de Harvard à ce moment-là et évidemment, je parlais dans la même conférence. Il a donc eu l’impression qu’il voulait entendre, bien sûr, qu’il avait entendu parler de l’éducation finlandaise. Mais, vous savez, c’était une question que je ne voulais pas qu’il me pose après avoir entendu ce qu’il avait à dire sur l’éducation, parce que ma réponse à sa question était presque à l’opposé, vous savez, mon point de vue était tel que c’était comme un noir et blanc par rapport à ce qu’il disait, et devant son autorité, juste les deux assiettes de déjeuner entre nous, j’étais un peu comme, effrayée de la façon dont il allait réagir et en fait ma réponse à lui était que comme j’écris dans mon livre, que vous savez, je préférerais ne pas parler de l’éducation américaine parce qu’il y a tellement de choses que je ne comprends pas et c’est une sorte de façon dont la conversation avec lui a évolué. C’était une conversation très intéressante par la suite, parce qu’il m’a répondu que ce que vous ne comprenez pas, c’est que pour lui, la solution et la stratégie des Américains, vous savez, pour réparer les écoles américaines, était si claire que vous savez, vous pouvez vous défaire de ces vieux vous savez, virer tous les enseignants et fermer les écoles les moins performantes, et, vous savez, faisons en sorte que cette chose ressemble plus à une entreprise. Et donc il ne comprenait pas tout à fait pourquoi je ne comprenais pas certaines de ces choses dans l’éducation américaine. Mais c’est là que la vraie conversation a vraiment débuté.

Will Brehm:  6:27
Lui avez-vous vraiment dit en quoi vous voyez les choses différemment ? Et si oui, qu’avez-vous décrit à George pour qu’il repense peut-être à sa propre conception de l’éducation américaine?

Pasi Sahlberg:  6:40
Oui, eh bien, vous savez, la chose principale que je voulais qu’il s’arrête vraiment et réfléchisse davantage qui a été intégrée dans ma réponse à sa question “quelles sont ces choses que je ne comprends pas dans l’éducation américaine”, et que la chose principale que je lui ai dite et que je crois toujours fermement importante est que je ne comprends pas, Je ne comprends vraiment pas pourquoi, aux États-Unis d’Amérique, ce sont eux qui créent les idées et les innovations en matière d’éducation, vraiment, tout au long des cent dernières années, à commencer par John Dewey, et bien d’autres, depuis, qui ont fait la grandeur d’autres systèmes éducatifs, comme la Finlande, et le Canada, et Hong Kong, et la Chine, et Singapour, et vous le nommez ainsi, vous savez, si vous traquez ces idées clés en Finlande, par exemple, qui ont été d’une importance capitale pour améliorer le fonctionnement du système éducatif, elles sont, pour la plupart, américaines et je lui ai dit, que, vous savez, si je regarde les efforts américains en matière d’éducation pour apporter des améliorations aux écoles, je ne vois pas vraiment d’utilisation systématique correcte de ces mêmes idées aux États-Unis ; que les États-Unis travaillent beaucoup plus avec les idées que beaucoup de ces systèmes d’enseignement supérieur performants ont délibérément essayé d’éviter, comme cette pensée basée sur le marché, et la dé-professionnalisation, la standardisation du système. Je lui ai donc donné, je pense, trois ou quatre exemples d’idées après qu’il ait demandé concrètement ce que je voulais dire, comme par exemple l’apprentissage coopératif qui a été d’une importance capitale pour les performances des écoles finlandaises comme pour celles de l’ensemble du système, et la théorie d’Howard Gardner sur les intelligences multiples ou le coaching par les pairs que j’ai également mentionné dans le livre comme un moyen pour les enseignants d’apprendre efficacement à enseigner différemment, et rien de tout cela n’est connu en Amérique et dans de nombreuses régions d’Amérique, mais cela n’a jamais fait partie du type d’effort systématique d’amélioration du système. Par exemple, si vous regardez le livre ” Aucun enfant laissé pour compte ” ou ” La course vers le sommet “, ou toute autre réforme récente, il n’y a aucun signe de ces choses. Voici donc ma réponse à sa question : “Écoutez, George, je ne comprends vraiment pas pourquoi vous ne faites pas ces choses dont le monde a prouvé l’efficacité, qui peuvent être beaucoup plus efficaces que toutes ces choses que vous mentionniez.

Will Brehm:  8:56
Donc, d’accord, laissez-moi comprendre. Donc, George Pataki vous demande en gros votre avis. Et vous répondez fondamentalement en disant, ce qui rend l’éducation finlandaise si formidable, parce qu’elle a ce genre de réputation internationale et toutes ces autres écoles veulent être comme les écoles finlandaises, et vous dites, regardez, George, beaucoup des idées que la Finlande emploie proviennent en fait d’universitaires américains. Et il est étrange que les écoles américaines ne reprennent pas ces idées qui sont en fait nées et ont été élevées dans l’Académie américaine. C’est ce qui se passait.

Pasi Sahlberg:  9:32
Oui, la seule chose que je dirais probablement un peu différemment dans votre résumé est que je ne suis pas certain, comme je l’ai dit, qu’il soit vraiment concerné par mes conseils, je pense que j’étais probablement beaucoup trop jeune et inconnu pour qu’il y ait quelqu’un pour donner des conseils. Mais je pense que George était dans une sorte de moment et d’humeur très sensible à tous égards, parce qu’il se lançait manifestement dans cette course très importante pour devenir le prochain président des États-Unis. Je pense donc qu’il serait idiot de sa part de dire que, vous savez, je ne me soucie pas vraiment de ce que vous avez fait là-bas, parce que j’ai ma propre solution. Mais il était très intrigué par ce fait. Et j’ai vu à nouveau, comme je l’ai décrit dans mon livre, qu’il était vraiment dérangé par ce fait en comprenant que, hé, attendez une minute. Donc, les autres pays comme la Finlande, qui se servent de nos recherches, que nous avons fait payer par nos contribuables, et que les Finlandais prennent ensuite au sérieux et mettent dans les réformes de l’éducation et font marcher le système, que se passe-t-il ici ? Vous savez, c’est ce que je l’ai vu penser de temps en temps, c’est vraiment réel ou est-ce que je rêve de quelque chose?

Will Brehm:  10:37
Mais certaines des idées qu’il préconisait, comme vous l’avez dit, cette sorte de dé-professionnalisation des enseignants et la commercialisation des écoles et de la scolarisation, ont sans doute aussi une base de recherche, n’est-ce pas?

Pasi Sahlberg:  10:51
Et absolument, et cela ne fait aucun doute, si vous n’avez pas besoin de passer trop de temps avec un chercheur américain ou une conférence de recherche, quand vous apprenez ce que les Américains savent vraiment sur ces choses. Et c’est, bien sûr, une sorte de chose intéressante. Et, vous savez, ces recherches, dans de nombreux cas, sont lues et entendues de beaucoup plus près par les décideurs politiques et les éducateurs en dehors des États-Unis. Et c’est une de ces choses que je ne comprends vraiment pas. C’est en fait ce qui explique ma confusion et mon incapacité à comprendre le monde de l’éducation américain : comment se fait-il qu’aux États-Unis, jour après jour, les gens tombent sur de grands livres et des rapports de recherche, entre autres ? Et ils ont dit : “Non, ce n’est pas comme ça, ce n’est pas comme ça que ça se passe. Mais quand, quand vous traversez la frontière, juste au nord des États-Unis, que vous allez au Canada, vous voyez à quel point les décideurs politiques, les politiciens et tout le monde prennent différemment les recherches internationales de nos jours, et qu’ils considèrent leurs conclusions et, vous savez, comparent les résultats des recherches à leurs propres pratiques et politiques. Et s’ils y trouvent une sorte d’incohérence, comme c’est le cas en Finlande, ils sont prêts et capables de modifier le cours des choses, mais pas aux États-Unis.

Will Brehm:  12:04
Alors pourquoi l’Amérique est-elle si inhabituelle dans ce sens, comme, est-ce simplement de l’idéologie?

Pasi Sahlberg:  12:09
Eh bien, c’est peut-être, vous savez, si vous savez, Will, dites-moi, vous le savez sans doute mieux que moi. Mais c’est une sorte de confusion entretenue dans ma tête que de savoir comment il se fait que le pays qui, vous savez, produit ce, vous savez, mon genre d’estimation approximative est que probablement environ trois quarts des travaux de recherche et d’innovation éducatifs importants proviennent encore des États-Unis ; c’est pourquoi ils ne sont pas pris plus au sérieux. C’est la raison pour laquelle il est si souvent négligé, c’est la raison pour laquelle il y a un fossé entre ceux qui savent qui font la recherche et, vous savez, les soi-disant experts américains et ceux qui sont des politiciens plus idéologiques ou d’autres façons, des experts dans ce domaine. Pourquoi ce canyon est si énorme, pourquoi les gens ne peuvent pas vraiment s’asseoir et dire : “Ok, voyons ce que nous savons. Donc, je ne sais pas vraiment.

Will Brehm:  12:59
Et donc, quand on voyage à travers le monde, qu’on présente ces différentes conférences, qu’on rencontre des gens comme George et qu’on fait peut-être la conversation, mais aussi qu’on donne des conseils et des astuces, j’imagine que beaucoup de gens vous demandent ce que devrait faire notre système scolaire. Et comment répondez-vous à ce genre de question très directe qui est si pratique et qui, à bien des égards, efface le contexte, n’est-ce pas ? Comme s’ils cherchaient simplement ces solutions techniques très pratiques, quand on sait que l’éducation est beaucoup plus compliquée que cela. Alors, comment aimez-vous gérer ce genre de conversations quand vous voyez les différents systèmes d’éducation dans le monde?

Pasi Sahlberg:  13:37
Oui, c’est une bonne question au début. Et par “début”, je veux dire qu’il y a environ dix ans, quand l’histoire de la Finlande a vraiment commencé à évoluer dans le monde entier, je pense que moi-même et beaucoup de mes collègues et d’autres étions en quelque sorte, dans une situation où ils répondaient d’une manière assez typique qu’il y a cinq, vous savez, il y a cinq choses qui rendent la Finlande géniale ou cinq choses que vous savez, les Canadiens font. Et puis, vous savez, j’ai parlé du système public, des grands professeurs et du leadership déterminé, vous savez, ces choses communes et, vous savez, toutes sont vraies.

Mais à présent, quand les gens et vous avez raison, que, vous savez, les gens me posent tout le temps ces questions, vous savez, que devrions-nous faire, sur la base de ce que vous avez vu dans le monde entier, mais mes réponses se sont transformées en une sorte de, vous savez, soulignant la complexité et la difficulté de toute cette question, et la nature du contexte, les endroits où vous regardez ces choses comme la Chine ou le Japon, Tokyo, et la Finlande, qu’ils sont très différents à bien des égards. Et, vous savez, certaines de ces choses qui marchent bien en Finlande ou ailleurs ne marchent pas nécessairement du tout dans d’autres endroits. Donc, je pense que ma réponse s’est avérée être beaucoup plus comme, vous savez, en regardant les choses générales comme ne pas précipiter la réforme, c’est une de ces choses que j’ai beaucoup employé que de précipiter une réforme de l’éducation est de la ruiner, c’est vraiment une de ces choses qui est derrière le succès de la Finlande. Et, bien sûr, leur leadership en général, la nature durable du leadership est l’une de ces choses importantes plutôt que d’essayer d’identifier d’autres choses.

Mais, vous savez, troisièmement, le genre de chose sur laquelle je travaille de plus en plus maintenant est que j’essaie aussi, si je suis sur le point de conseiller quelqu’un, j’ai dit, essayez de comprendre que, vous savez, une grande partie de ces choses qui font vraiment fonctionner le système éducatif, ou des enfants qui apprennent dans les systèmes, sont probablement ces choses que nous trouvons en dehors de l’école, qu’ils ne concernent pas les programmes, la pédagogie ou les responsables de l’éducation, rien de tout cela, alors comme en Finlande, par exemple, ils sont liés à ce que font les familles, aux autres politiques sociales et aux soins de santé, aux politiques de la jeunesse, aux sports et aux arts et à bien d’autres choses, au réseau de bibliothèques, vous savez, tout cela. Je sais qu’il y a d’autres chercheurs et d’autres personnes qui insistent sur l’importance des facteurs extra-scolaires, toutes ces choses que les enfants ont ou n’ont pas quand ils ne sont pas à l’école. Mais, vous savez, je pose rapidement cette question, votre question est que, vous savez, je me suis en quelque sorte éloigné de donner une sorte de réponse concrète à cinq ou sept choses qui, vous savez, font que les systèmes d’éducation fonctionnent, des choses beaucoup plus complexes, mais j’essaie toujours de, vous savez, mettre l’accent sur le fait que, vous savez, les enseignants et les personnes qui travaillent dans les écoles, ils doivent être des professionnels, ils doivent être, vous savez, correctement formés ; le programme scolaire, vous savez, doit être conçu de manière à ce que les enseignants et les élèves aient de plus en plus voix au chapitre ; les politiques éducatives doivent mettre l’accent sur l’équité, et, vous savez, sur l’excellence ou la qualité de, vous savez, ce genre de choses. Mais je ne suis plus en mesure de donner, disons, à un pays qui, vous savez, si vous faites ce que la Finlande a fait, ou les Canadiens, d’autres que tout ira bien, cela ne marchera pas.

Will Brehm:  17:06
Oui, il est passionnant de penser que cette notion d’école s’inscrit en quelque sorte dans cette écologie sociale plus large. Parce que, je veux dire, à bien des égards, on a presque l’impression que souvent les gens dans le domaine de l’éducation, réduisent l’éducation à l’école, et, vous savez, l’éducation se fait dans tellement d’autres parties, et est influencée par tellement d’autres parties en dehors de l’école, que nous, vous savez, nous devons élargir cette définition pour nous écarter de cette étroitesse de l’école.

Pasi Sahlberg:  17:35
Certainement, Will. Et maintenant, vous savez, ce que je vois se dessiner qui fait également partie de ce livre dont nous parlons ici, c’est le rôle plus important du bien-être et de la santé des enfants, alors c’est, bien sûr, quelque chose qui est, vous savez, les écoles peuvent faire quelque chose pour améliorer le bien-être, la santé et le bonheur des enfants. Mais, vous savez, dans la plupart des systèmes d’éducation, la majeure partie de ces progrès provient probablement des foyers, des sociétés et des communautés, et vous savez, d’autres choses. Et c’est là que nous commençons vraiment à comprendre, vous savez, l’importance du monde qui entoure l’école. Il est beaucoup plus facile d’affirmer que ce que les enfants apprennent en physique ou en mathématiques se passe probablement surtout à l’école, que très peu d’enfants étudient les mathématiques par eux-mêmes. Donc, si vous mesurez les progrès des enfants en mathématiques, en physique, en histoire ou en langues étrangères, il est facile de dire que cet effet est surtout le fait des enseignants et des écoles, et de toutes ces choses, mais la santé, le bien-être, le bonheur et l’engagement sont des choses beaucoup plus compliquées et complexes. Et c’est pourquoi je pense que nous entrons dans cette phase où nous nous posons de plus en plus souvent cette question, mais vous savez, l’importance du monde qui entoure l’école, lorsque nous éduquons nos enfants.

Will Brehm:  18:58
Et il paraît implicite dans cette réponse que vous venez de donner que ce que nous mesurons et comment nous le faisons doit vraiment changer, et non plus seulement regarder les résultats des élèves en matière de connaissances sur certains sujets?

Pasi Sahlberg:  19:10
Absolument. Et cela va se produire dans les cinq prochaines années, je suppose.

Will Brehm:  19:13
Une autre idée dont je vous entends beaucoup parler et que vous avez évoquée dans ce nouveau livre est celle des petites données, pouvez-vous me dire ce que vous entendez par petites données?

Pasi Sahlberg:  19:22
Oui, de petites données, vous savez, c’est intéressant, parce que j’en ai beaucoup parlé au cours de l’année dernière. Et j’entends souvent des gens me poser cette question, toujours, si j’ai une chance que, vous savez, ma question se présente comme ceci, cela, comment expliqueriez-vous ce que sont les petites données à un enfant de neuf ans. Et puis j’ai demandé aux gens de lever la main s’ils se sentent à l’aise, vous savez, de le faire dans les 30 secondes qui suivent. Et normalement, je ne vois pas de mains que les gens soient un peu confus par ce concept. Et quand je les pousse un peu et que je dis cela, alors qu’est-ce qui vous vient à l’esprit quand vous réfléchissez aux petites données ? Certaines personnes disent que c’est peut-être un peu moins de grosses données. Et bien sûr, ce n’est pas le cas. Mais, vous savez, cela m’amène à ceci. La réponse à votre question est que, vous savez, ce que j’ai vu avec beaucoup de mes collègues oeuvrant dans le même domaine, c’est que nous avons de plus en plus de réponses maintenant, aux défis et aux problèmes de l’éducation par le biais de solutions qui disent que, d’une manière ou d’une autre, il faut utiliser les grandes données, comme, d’une certaine manière, vous savez, vous pouvez regarder le système PISA de l’OCDE comme une grande solution de données pour les systèmes éducatifs. Mais il y a beaucoup d’autres choses comme l’analyse de l’apprentissage, et, vous savez, tous ces algorithmes et ces machines intelligentes, et, vous savez, les procédures d’évaluation qui sont faites par, vous savez, basées sur la machine, vous savez, la notation de groupe, et beaucoup d’autres choses. Et à un moment donné, nous nous sommes arrêtés avec mes collègues et nous nous sommes demandé comment les éducateurs devaient réagir face à l’émergence de données essentielles dans le monde, et dans les salles de classe, c’est vraiment ce que vous pouvez voir, maintenant, si vous allez à une conférence Edu Tech, vous voyez toutes ces solutions fantaisistes qui promettent tout, vous savez, l’amélioration des résultats, et, vous savez, la réduction des écarts de résultats, et la réduction des abandons, et vous le dites. Nous avons donc eu l’idée que, vous savez, peut-être que la meilleure façon de dire que les grandes données sont une mauvaise idée et que les grandes données devraient rester à l’écart des écoles, parce que nous n’aimons pas ça, est de proposer une idée qui serait plutôt un complément aux grandes données. Parce que je pense qu’il y a des choses que nous pouvons certainement faire beaucoup mieux avec les grosses données, et, vous savez, ces solutions qui vont avec. Mais si cela va trop loin, vous savez, si nous commençons à juger du destin, de l’avenir des enfants, sur la base des grandes données et de l’algorithme de l’école, c’est le cas maintenant, dans certains cas, vous, les machines peuvent prédire ce que sera l’enfant de 10 ans dans le futur sur la base de ce qu’il fait dans une école, c’est là que nous disons, vous savez, ce n’est probablement pas comme ça que l’éducation fonctionne, que, vous savez, notre réponse à cela est que, vous savez, les petites données sont essentielles, les petites données concernent, vous savez, tous ces petits indices que vous pouvez trouver dans la situation, ma classe ou mon école, par exemple, en observant, vous savez, quand vous êtes assis dans une classe, et que vous regardez autour de vous, ce qui se passe ici, et pourquoi les enfants et ces personnes, pourquoi ces personnes font ces choses, et pourquoi cette classe est organisée de cette façon, et vous savez, ce qui se passe ici, qu’aucune machine, que les machines sont bien pires pour faire cela.

Et c’est pourquoi vous savez, ces petites données sont, il s’agit d’observer, et de recueillir des informations et des preuves grâce à la sagesse professionnelle et à l’expérience des éducateurs, quand il s’agit d’éducation. C’est la même chose, vous savez, les petites données émergent désormais, également dans le domaine de la santé, des soins de santé, qu’il existe des instituts de recherche, comme à Sydney, en Australie, ils ont dit, leur premier institut de recherche sur la santé qui est basé sur les petites données, c’est la même chose que les médecins, les experts médicaux recherchent en quelque sorte ces minuscules petits indices dans la façon dont les patients vivent et, vous savez, ce qu’ils font afin de comprendre ce qui serait bon pour eux de vivre plus sainement. Et donc, les petites données sont, vraiment, comme une réponse à cette vague émergente de grandes données qui vient, vous savez, frapper à la porte des écoles, et nous pensons que c’est une meilleure réponse que de simplement, vous savez, lever les mains en l’air et dire, qui ne viennent pas ici, c’est une école et il n’y a pas de place pour les grandes données ici, parce que Big Data va le faire de toute façon, vous savez, si nous n’avons pas une bonne narration, si nous ne sommes pas en mesure de, vous savez, dire, pourquoi avons-nous besoin d’un professionnel qui, vous savez, les preuves, les preuves et les décisions basées sur la sagesse et l’expérience professionnelles que seuls les enseignants et les dirigeants éducateurs peuvent avoir. Et puis, bien sûr, nous serons aussi très vite remplacés par des machines.

Will Brehm:  23:49
Je veux dire, en tant que chercheur, c’est tellement simple pour moi, n’est-ce pas ? Je suis un chercheur qualitatif, et cette idée qu’on peut s’enrichir, des sortes de résultats qualitatifs grâce, vous savez, dans un sens, à des échantillons de petite taille, n’est-ce pas ? Nous n’avons pas besoin de beaucoup de personnes, nous n’avons pas besoin de grandes données, nous n’avons pas besoin de grandes méthodes statistiques quantitatives pour répondre à certaines questions très essentielles que nous nous posons sur la vie sociale, y compris l’école. Et, à bien des égards, vous savez, même en observant les comportements, les relations et les interactions sociales d’un individu, nous pouvons en fait théoriser une grande partie de ce qui se passe, n’est-ce pas ? Donc pour moi, c’est un peu comme une évidence.

Pasi Sahlberg:  24:34
Oui, c’est vrai. Mais, vous savez, j’ai fait cette expérience, encore une fois, dans mes conférences et mes ateliers, j’ai un petit clip vidéo, d’environ deux minutes, c’est une solution unique qui promet d’améliorer les résultats et de réduire les abandons dans le système. Si vous vous fiez à cela, c’est une sorte d’algorithme de machine intelligente qui examine comment les enfants répondent à des questions à choix multiples. Et le prix de celui-ci sera probablement de quelques centaines de milliers de dollars, ou quelque chose comme ça. Mais vous savez, si la promesse est la suivante, et ce qu’ils peuvent montrer maintenant, c’est que quand cela a été utilisé dans certains des États ou districts, ce qui s’est passé, vous savez, tout, toutes les courbes augmentent, alors, bien sûr, le, vous savez, même si c’est une évidence pour vous ou moi, alors vous aurez quelqu’un là-bas qui sera tenu responsable, Je parle des autorités du système, et il ou elle a promis de, vous savez, faire toutes ces améliorations miraculeuses dans le système, et cette personne sait que, c’est probablement très difficile de faire cela en, vous savez, juste, vous savez, parler aux gens, aux enseignants, et essayer un peu plus fort. Il est donc très, très probable que cela se produise, vous savez, à l’échelle mondiale, que les gens finiront par, vous savez, s’engager dans les solutions qui vous promettent beaucoup, et, et probablement, vous savez, probablement, vous savez, par voir une amélioration des résultats, mais cela n’a rien à voir, ou très peu en rapport avec l’apprentissage, en fait, vous savez, comment les enfants, quel type d’enfants nous sortons du système, tout comme vous l’avez dit, que, vous savez, l’éducation est beaucoup, beaucoup plus une question de relation, beaucoup plus une question de, vous savez, comprendre qui nous sommes, et, vous savez, comment nous apprenons, ou ce que nous allons faire. Et encore une fois, c’est là que les machines sont bien pires que les humains. Et les grandes données sont limitées, vous savez, les grandes données ont un pouvoir limité pour faire ces choses que nous pouvons faire. Et c’est là que se trouve l’énorme opportunité pour les petites données.

Will Brehm:  26:26
Je voudrais donc poser quelques questions sur cette idée, je pense, que la Finlande est en quelque sorte l’un des pays vers lesquels les autres pays devraient se tourner, pour réparer leurs, vous savez, systèmes d’éducation soi-disant défaillants, comme, d’où vient ce mythe de la Finlande ? Et pensez-vous vraiment que c’est vrai ? Ou est-ce qu’il y a du vrai là-dedans ? Ou est-ce que, vous savez, c’est juste un mythe?

Pasi Sahlberg:  26:49
Non, je pense que comme je l’écris dans mon livre, il y a des mythes très dangereux sur la Finlande que, vous savez, tout le monde devrait éviter. Et c’est pourquoi je l’utilise comme une sorte de quatrième grande idée pour tout système éducatif : essayer de s’améliorer, c’est se tenir à l’écart de ces mythes dont on entend souvent parler sur la Finlande. Certaines de ces choses très dangereuses sont des choses comme, il n’y a pas de devoirs en Finlande, que les gens ont vu dans des films documentaires, et lu dans les journaux du monde entier. Vous savez, j’ai rencontré des dirigeants du système éducatif, me demandant personnellement si ce serait une bonne idée dans leur propre système de faire ce que la Finlande a fait, et, vous savez, de rendre les devoirs illégaux, et ce sera une chose extrêmement nuisible, folle, folle à faire. Et puis, bien sûr, l’autre chose, le mythe très répandu sur la Finlande est que le pays renonce à enseigner des matières qui, à l’avenir, ne seront plus que des thèmes ou des sujets, des sortes de projets que nous faisons. Et c’est encore une fois, comme je l’ai décrit dans le livre, que ce n’est pas vrai du tout. Il y a donc une sorte de malentendu, des mythes, vous savez, sur ce que fait la Finlande, c’est souvent simplement à cause du mauvais journalisme. Parfois, les gens écrivent ces histoires sans visiter le pays, ou sans parler à qui que ce soit, parfois, vous savez, pour avancer ces idées folles qui font les gros titres.

Mais ce que j’ai appris en travaillant sur ce livre, et en fait sur plusieurs de mes livres, c’est qu’il est très difficile de comprendre, de vraiment comprendre un système éducatif, qu’il soit japonais, finlandais ou américain, au point que vous pourriez vraiment avoir une bonne discussion sur, vous savez, pourquoi ce système fonctionne comme il le fait. Et c’est pourquoi il est très facile d’inventer ce mythe de, vous savez, ceci et cela, en disant que, vous savez, c’est ce que fait le système, mais je pense, vous savez, que c’est triste. Je pense qu’il y a aussi des choses très utiles et intéressantes dans le système éducatif finlandais, comme dans beaucoup d’autres, probablement la plupart des systèmes éducatifs ont quelque chose d’intéressant qu’ils font, que d’autres ne font pas vraiment. Mais, bien sûr, parce que tout le monde a prêté beaucoup d’attention à la Finlande, vous savez, ce, le travail pour identifier ces choses ici en Finlande a été beaucoup plus actif que dans les systèmes, par exemple, quand personne n’est intéressé à, vous savez, demander ces choses. Et c’est pourquoi je pense que nous devons être très prudents dans l’identification de ces choses qui peuvent être utiles. Et, et ce livre ” Le leadership terminé ” est en fait ce que j’ai écrit, parce qu’il y avait des gens qui se demandaient, donc si ce n’est pas vrai, ce que j’ai lu dans les nouvelles ou vu dans les films ou les documentaires, y a-t-il quelque chose que je puisse faire si je suis inspiré par ce que la Finlande a fait. Et évidemment, il n’est pas possible d’avoir un système mondial performant, un système d’éducation par accident, ils sont toujours, vous savez, c’est la même chose avec le Japon, et le Canada, et la Finlande et d’autres pays l’ont, il y a toujours quelque chose que le système a fait pour y arriver, cela ne peut pas s’expliquer par le simple fait d’être bon par accident, ce n’est pas possible.

Will Brehm:  29:54
Donc, dans votre conversation avec George Pataki au cours de cette conférence il y a quelques années, cette petite conversation que vous avez, et donc peut-être que George n’a rien appris de vous, n’est-ce pas ? C’était juste une petite conversation, mais avez-vous appris quelque chose de George?

Pasi Sahlberg:  30:09
Je suis une personne plutôt optimiste, j’ai toujours essayé de tout apprendre des occasions et vous savez, bien sûr, vous savez, j’ai aussi passé une bonne partie de ma vie, non pas en politique, mais dans le monde politique et le travail politique est toujours très étroitement lié à la politique. Et je suppose que ce que j’ai appris de George, encore une fois, c’est qu’il est facile de se cacher derrière son type de pouvoir politique, d’influence politique et d’expérience politique quand il s’agit d’éducation. Mais vous pouvez trouver cette rhétorique très facilement. Et je l’admire un peu quand j’ai écouté son discours d’ouverture à la conférence, comment un politicien expérimenté, vous savez, même après les 45 minutes que nous avons eues, quand il a entendu quelque chose qui, à presque 180 degrés contre ce qu’il pensait et croyait, mais il peut encore marcher jusqu’au podium et, vous savez, parler de ces choses-là exactement, comme il me l’a dit, vous savez, quel est le problème en Amérique, et, vous savez, c’est à propos des mauvais professeurs, et, vous savez, nous devons les licencier et l’Amérique mérite beaucoup mieux et, vous savez, toutes ces choses que vous devez avoir certaines compétences pour être capable de faire que je serais aussi probablement beaucoup mieux dans mon propre travail, si j’avais certaines de ces compétences de vous savez, comment communiquer et, vous savez, parler de ces choses. Mais bien sûr, il n’a pas dit grand chose sur ce que je n’avais pas entendu auparavant. Donc, ce n’est pas, je n’ai pas quitté la conversation en disant que, Oh, je ne savais pas que je n’avais pas, vous savez, je n’y ai pas songé. Il s’agissait plutôt de convaincre les gens qu’il est important pour nous tous de trouver une bonne histoire, une bonne conversation et quelque chose qui, vous le savez, peut arrêter les gens pendant un certain temps et les faire réfléchir. Vous savez, c’est un mystère pour moi, de savoir si George se souvient vraiment de cette conversation, et s’il se souvient de la conversation, s’il s’en souvient, c’est de la même manière que moi. Il raconte probablement la même histoire à ses collègues en disant que, vous savez, ce Finlandais était exactement sur la même longueur d’onde que moi. Et, vous savez, il a parlé de ces choses de la même manière, je ne sais pas. Mais quoi qu’il en soit, je pense que la conversation est, c’est bien d’avoir ça et c’est génial que nous ayons une conversation. Sans ce déjeuner avec George, je n’aurais probablement jamais écrit ce livre tel qu’il est maintenant.

Will Brehm:  32:28
Eh bien, Pasi Sahlberg, merci beaucoup d’avoir rejoint FreshEd et c’est toujours un plaisir de parler.

Pasi Sahlberg:  32:33
Merci, Will. Merci beaucoup.

Translation sponsored by NORRAG.

Want to help translate this show into other languages? Please contact info@freshedpodcast.com

Will Brehm: 1:47
Pasi Sahlberg, xin chào mừng ông đã quay lại với FreshEd.

Pasi Sahlberg:  1:49
Cám ơn anh rất nhiều, Will. Rất vui vì được gặp anh.

Will Brehm:  1:51
Ông đã đi khắp nơi, trình bày những bài phát biểu quan trọng tại nhiều hội nghị và hội thảo cho nhiều Bộ giáo dục ở các quốc gia trên thế giới. Và trong cuốn sách mới nhất của ông, ông viết rằng tại một trong những buổi hội nghị này, ông nhận ra rằng mình đang ngồi cạnh George Pataki, cựu thống đốc bang New York và cả hai đã ăn trưa cùng nhau. Hai người đã trò chuyện những gì trong buổi hôm đó thưa ông?

Pasi Sahlberg:  2:16
Đúng là như vậy. Và động lực để tôi viết nên một quyển sách cũng xuất phát từ lần gặp gỡ này. Trong buổi hội nghị một vài năm về trước, tôi là một diễn giả và ông ấy cũng vậy. Vì tôi không phải là người Mỹ nên tôi cũng không biết quá rõ về ông ấy, nhưng đương nhiên là, tôi cũng đã từng nghe đến tên của ông ấy rồi. Tôi không phải dạng người hay nói chuyện phiếm.  Tuy nhiên, anh biết đấy, nếu anh đang ăn trưa với một người Mỹ, nói chuyện phiếm một chút cũng là điều nên làm. Và tôi đã bắt đầu cuộc nói chuyện bằng cách đơn giản là hỏi ông ấy rằng “Ông nghĩ thế nào về nền giáo dục hiện tại của nước Mỹ, George?” Tôi biết là ông ấy có quan điểm của riêng mình, vì ông ấy là một trong những nhà chính trị hàng đầu và khi ấy ông ấy đang chuẩn bị tranh cử cho chức tổng thổng Mỹ cùng với đảng của mình. Do đó, phải nói là tôi khá tò mò về những suy nghĩ của ông ấy. Những điều ông ấy đã nói, quan điểm của ông ấy về nền giáo dục Mỹ dù không quá bất ngờ, nhưng thật sự là rất tiêu cực. Phải nói đó là một góc nhìn đầy bi quan như thể là không có chút hy vọng nào cho những điều mà mọi người đang kêu gọi thực hiện tại nước Mỹ, như việc cải thiện trường học và giáo viên. Quan điểm của ông ấy thiên về việc hãy quên đi mọi thứ và hãy phá hủy hết hệ thống công lập đi và lựa chọn những giải pháp thay thế khác, ví dụ như tư nhân hóa trường học hay Teach for America và những giải pháp kiểu như vậy. Đó thật sự là một khởi đầu gây sốc cho cuộc trò chuyện của chúng tôi.

Will Brehm:  2:57
Ồ vậy là ý tưởng về việc phá bỏ đi, phải không? Theo tôi thì đây là một khái niệm phổ biến trong thời gian gần đây. Chúng ta muốn phá bỏ trường học giống như cách chúng ta muốn phá bỏ ngành taxi và thay thế bằng Uber.

Pasi Sahlberg:  3:53
Chính xác, chính xác đấy. Anh biết không, tôi dành khá nhiều thời gian ở Mỹ, ở nhiều vùng trên đất nước này và tôi đã nghe kiểu câu chuyện như vậy rất nhiều. Mọi người dường như tin là hệ thống giáo dục công đã chết rồi và chúng ta đã không làm được điều gì có ích trong cả trăm năm qua. Chúng ta đã cố gắng bằng tất cả mọi cách nhưng không có tác dụng gì. Ở một chừng mực nào đó, tôi có thể hiểu vì sao mọi người lại nghĩ như vậy. Những người không hiểu nhiều lắm về giáo dục đúng là đang nói về giáo dục như cách họ nói về ngành vận tải hay taxi, rằng hãy để chúng tôi bỏ hết những thứ này đi và thực hiện ý tưởng mới về một nền giáo dục hợp tác công-tư, một giải pháp sẽ hiệu quả hơn nhiều. Và họ nói như vậy vì họ tin rằng nếu anh không thể mang lại những dịch vụ tốt thì anh nên biến mất đi, ngừng kinh doanh và sẽ có người khác đến thay thế. Nhưng anh biết đấy, khi mà anh hiểu nhiều hơn một chút về lịch sử giáo dục và cách thức hoạt động của các hệ thống giáo dục ở những nơi khác, dĩ nhiên là anh sẽ có một cái nhìn khác đi.

Will Brehm:  4:43
Vậy thì George có hỏi ý kiến của ông về nền giáo dục của Mỹ không, tôi đoán là về kiểu nền giáo dục mà ông ấy muốn?

Pasi Sahlberg:  4:52
Đương nhiên rồi. Nhưng sau này thì tôi cho đó là một dạng nói chuyện phiếm thôi và tôi không chắc là ông ấy có thực sự quan tâm đến những gì mà tôi đã nói không. Nhưng vì tôi đã giới thiệu với ông ấy rằng tôi là một người Phần Lan, một nhà giáo dục Phần Lan và lúc đó thì tôi đang dạy ở trường Đại học Harvard, và dĩ nhiên là tôi có bài phát biểu trong cùng một hội nghị với ông ấy, nên tôi cho là ông ấy cũng cảm thấy muốn lắng nghe, và đương nhiên là ông ấy cũng đã biết đến nền giáo dục của Phần Lan. Nhưng thật sự thì sau khi tôi nghe được những quan điểm của ông ấy về giáo dục, tôi cũng không mong là ông ấy sẽ hỏi tôi câu hỏi này đâu. Vì câu trả lời của tôi cho câu hỏi của ông ấy dường như là trái ngược hoàn toàn, quan điểm của tôi khác biệt như ngày với đêm so với những gì ông ấy vừa nói. Trước quyền lực của ông ấy và hai đĩa thức ăn trưa giữa chúng tôi, chà, tôi thực sự là hơi e ngại về việc ông ấy sẽ phản ứng như thế nào.
Như tôi đã viết trong quyển sách của mình, tôi đã trả lời ông ấy rằng có lẽ tôi không nên nói điều gì về nền giáo dục Mỹ vì có quá nhiều điều mà tôi chưa hiểu được. Và từ đây thì cuộc trò chuyện của chúng tôi bắt đầu tiến triển thêm. Sau cùng thì đó thật sự là một cuộc trò chuyện thú vị vì ông ấy hỏi lại tôi rằng tôi không hiểu điều gì. Với ông ấy thì giải pháp để thay đổi hệ thống trường học ở Mỹ đã quá rõ ràng rồi. Hãy bỏ những thứ cũ kĩ này đi, sa thải hết giáo viên và đóng cửa những trường học kém chất lượng, hãy biến trường học trở thành giống như các doanh nghiệp! Do vậy nên ông ấy không hiểu nổi vì sao tôi lại không hiểu được những điều này về nền giáo dục của Mỹ. Và từ đó thì cuộc trò chuyện của chúng tôi mới thực sự bắt đầu.

Will Brehm:  6:27
Vậy thì ông có nói rõ với ông ấy về cách suy nghĩ khác biệt của ông không? Và nếu có thì ông đã nói những gì với George để làm ông ấy, có thể thôi, phải suy nghĩ lại về quan điểm của mình về nền giáo dục Mỹ?

Pasi Sahlberg:  6:40
Vâng, tôi đã trả lời thêm khi ông ấy hỏi “Anh không hiểu điều gì về nền giáo dục của Mỹ?” và đã mong ông ấy dừng lại một chút và suy nghĩ lại. Tôi đã nói với ông ấy một điều mà cho đến giờ tôi vẫn thấy rất quan trọng, rằng tôi thực sự không thể hiểu được vì sao ở Mỹ, một quốc gia đã sản sinh ra những ý tưởng, những giải pháp sáng tạo về giáo dục trong cả trăm năm này, từ John Dewey cho đến nhiều người khác nữa. Những ý tưởng của họ đã làm cho nhiều nền giáo dục trở nên rất tuyệt vời, như Phần Lan, Canada, Hong Kong, Trung Quốc và Singapore hay các quốc gia khác. Nếu bạn truy xét lại những ý tưởng quan trọng của nền giáo dục Phần Lan, những điều đã thực sự giúp cải thiện hệ thống giáo dục, thì hầu hết những ý tưởng đó đều đến từ nước Mỹ. Tôi đã nói với ông ấy rằng nếu nhìn vào những cố gắng của nền giáo dục Mỹ để cải thiện trường học, tôi không thật sự thấy bất kì một cố gắng có hệ thống đúng nghĩa nào để áp dụng các ý tưởng này. Mà ngược lại thì Mỹ lại đang sử dụng những ý tưởng mà rất nhiều nền giáo dục đạt được thành tựu tốt đang cố gắng tránh xa, như là ý tưởng xây dựng nền giáo dục theo kiểu thị trường hay thực hiện phi chuyên nghiệp hóa (de-professionalization) và tiêu chuẩn hóa (standardization) hệ thống giáo dục.

Tôi đưa ra vài ba ví dụ vì ông ấy muốn tôi giải thích thêm về quan điểm của mình. Ví dụ như việc học tập hợp tác (cooperative learning) đã trở thành một yếu tố đặc biệt quan trọng, mang tính đại diện như thế nào cho sự vận hành của các trường học ở Phần Lan. Cũng như lý thuyết về đa trí thông minh (theory of multiple intelligences) của Howard Gardner hay phương pháp khai vấn đồng cấp (peer coaching) mà tôi cũng đã nhắc đến trong quyển sách của mình như là một cách thức mà giáo viên có thể học tập một cách hiệu quả để thay đổi cách giảng dạy. Những ý tưởng này được biết đến rộng khắp ở nước Mỹ nhưng không có ý tưởng nào được đưa vào các nỗ lực có tính hệ thống để cải thiện nền giáo dục. Nếu bạn nhìn vào đạo luật “Không Một Trẻ Em Nào Bị Bỏ Lại Phía Sau” (No Child Left Behind) hay “Chạy Đua Đến Đỉnh Cao” (Race to the Top) hay bất kì những cải cách nào trong thời gian gần đây, không có một dấu vết nào của những ý tưởng này cả. Nên tôi đã trả lời ông ấy rằng, George à, tôi thật sự không hiểu vì sao các ông lại không làm những điều mà cả thế giới đã chứng minh là hiệu quả, những điều mà có thể sẽ mang lại hiệu quả hơn rất nhiều so với những gì mà ông đã nói.

Will Brehm:  8:56
Vâng, hãy để tôi làm rõ lại một chút nhé. George Pataki về cơ bản là đã hỏi xin lời khuyên của ông. Và về cơ bản là ông đã nói với ông ấy rằng, những điều làm cho nền giáo dục Phần Lan trở nên tuyệt vời như vậy, đạt được danh tiếng trên toàn cầu như vậy và mọi trường học đều muốn được như các trường học ở Phần Lan, ông đã nói rằng, này George, tất cả những ý tưởng mà Phần Lan đã sử dụng thật ra đều xuất phát từ những học giả người Mỹ. Và điều thật kì lạ là các trường học ở Mỹ lại không áp dụng những ý tưởng được sinh ra và phát triển ngay trong nền khoa học Mỹ. Đó là những gì đã diễn ra.

Pasi Sahlberg:  9:32
Vâng, điều duy nhất mà tôi muốn điều chỉnh một chút trong tóm tắt của anh là thực sự tôi không chắc là ông ấy có quan tâm đến lời khuyên của tôi hay không. Tôi nghĩ là tôi còn quá non nớt và chẳng là ai ở đó cả để mà có thể đưa ra lời khuyên. Tôi nghĩ là có lẽ lúc ấy George đang ở trong một giai đoạn và trạng thái nhạy cảm vì rõ ràng là ông ấy đang tranh cử cho chức tổng thống Mỹ. Nên có lẽ sẽ khá là khờ khạo nếu ông ấy nói với tôi rằng này, tôi không quan tâm đến ý kiến của anh đâu vì tôi đã có những giải pháp của mình rồi.  Nhưng thật tình thì ông ấy cũng có vẻ tò mò, và như tôi đã mô tả trong quyển sách của mình, rằng ông ấy cũng thấy rất phiền lòng bởi sự thật là: Khoan, chờ một chút, vậy là các quốc gia như Phần Lan đang dùng những nghiên cứu được chi trả bằng tiền thuế của chúng tôi. Họ đã coi trọng những nghiên cứu đó và đưa chúng vào các cải cách giáo dục và làm cho hệ thống của họ trở nên hiệu quả. Mọi chuyện đang diễn ra như vậy sao? Tôi nghĩ ông ấy đã cố gắng nghĩ xem những điều đó có phải là thật không hay chỉ là do tôi đang tưởng tượng ra mà thôi.

Will Brehm:  10:37
Những những ý tưởng mà ông ấy ủng hộ, như ông đã mô tả, như là việc phi chuyên nghiệp hóa giáo viên hay thị trường hóa hệ thống trường học, những ý tưởng ấy có lẽ cũng đã được nghiên cứu chứ phải không?

Pasi Sahlberg:  10:51
Đương nhiên rồi, không cần phải nghi ngờ về điều đó. Anh không cần mất quá nhiều thời gian với bất kì một nhà nghiên cứu người Mỹ nào hay tại bất kì một hội nghị khoa học nào để biết rằng người Mỹ hiểu rõ về những điều này đâu. Và đó thật sự là một điều thú vị. Nhưng trong nhiều trường hợp, các nghiên cứu này được các nhà hoạch định chính sách và nhà giáo dục bên ngoài nước Mỹ nghiền nghẫm và lắng nghe một cách kĩ càng hơn. Và đây chính là một điều mà tôi thực sự không thể hiểu được. Tôi thực sự thấy hoang mang và không thể hiểu nổi vì sao nền giáo dục Mỹ lại không xem trọng những kết quả nghiên cứu của họ. Làm thế nào mà mỗi ngày ở Mỹ, mọi người đều có thể đọc được những quyển sách và những kết quả nghiên cứu rất tuyệt vời mà lại có thể quyết định rằng: Không, đây không phải là cách mà chúng ta sẽ làm đâu. Nhưng khi anh ra khỏi biên giới của nước Mỹ một chút, đi về phía Bắc đến Canada, anh sẽ thấy là những nhà hoạch định chính sách, các chính trị gia, mọi người có cái nhìn rất khác về các nghiên cứu mang tính quốc tế. Họ thực sự cân nhắc các kết quả này và so sánh chúng với thực tiễn và chính sách của họ. Nếu họ nhận ra có điều gì đó chưa phù hợp, cũng giống như Phần Lan vậy, họ sẽ rất sẵn sàng để thay đổi. Nhưng ở Mỹ thì không phải như vậy.

Will Brehm:  12:04
Vì sao mà nước Mỹ lại kì lạ như vậy, có phải đơn giản là vấn đề về mặt quan điểm không?

Pasi Sahlberg:  12:09
Có thể là như vậy. Anh nói thử xem, Will, tôi nghĩ là anh biết rõ về điều này hơn tôi đó. Thật sự thì đây là một điều làm tôi luôn thấy bối rối. Làm thế nào mà một quốc gia như vậy, tôi đoán là có khoảng ba phần tư những công trình nghiên cứu khoa học và sáng tạo quan trọng về giáo dục đến từ nước Mỹ, mà lại có thể không xem trọng những điều đó? Vì sao chúng lại bị bỏ lơ như vậy, vì sao khoảng cách giữa những người làm nghiên cứu, những người được gọi là chuyên gia ở Mỹ với những nhà chính trị gia, những người có quyền lực, khoảng cách ấy, sao lại lớn đến như thế? Vì sao mọi người không thể cùng nhau ngồi lại và thảo luận xem chúng ta đã biết những gì? Tôi thật sự không biết vì sao lại như vậy.

Will Brehm:  12:59
Vậy thì thưa ông, trong khi ông đi đến khắp nơi trên thế giới, trình bày những bài giảng, gặp gỡ những người như George và có khi là nói chuyện phiếm, nhưng cũng có khi là đưa ra những lời khuyên và chia sẻ các bí quyết, tôi hình dung là sẽ có rất nhiều người muốn hỏi ông rằng, ví dụ như, hệ thống trường học của chúng tôi nên làm những gì? Và trong những trường hợp đó thì ông trả lời những câu hỏi rất trực tiếp, thậm chí khá thực dụng và nhiều khi bỏ qua các yếu tố bối cảnh như vậy thế nào?  Tôi nghĩ là họ thường chỉ đang tìm kiếm những giải pháp thực tế mang yếu tố kĩ thuật thôi, nhưng như chúng ta đều biết thì giáo dục phức tạp hơn như vậy rất nhiều. Vậy thì ông xử trí thế nào với những giao tiếp kiểu như vậy khi tiếp xúc với nhiều người từ các nền giáo dục khác nhau trên khắp thế giới?

Pasi Sahlberg:  13:37
Vâng, quả thật đó là một câu hỏi lớn trong giai đoạn đầu. Và khi nói về giai đoạn đầu, ý tôi là khoảng 10 năm về trước khi câu chuyện về Phần Lan bắt đầu xuất hiện và lan rộng đi khắp thế giới. Tôi nghĩ là bản thân tôi và nhiều đồng nghiệp của tôi đều ở trong một kiểu tình huống chung là trả lời những câu hỏi như vậy bằng cách nói rằng, ví dụ như có năm điều làm cho Phần Lan trở nên tuyệt vời như vậy, hay năm điều mà Canada đang thực hiện. Và khi đó thì tôi thường nói về hệ thống giáo dục công, về các giáo viên tuyệt vời, về việc lãnh đạo có mục tiêu (purposeful leadership), những điều chung nhất như vậy, và anh biết đấy, tất cả những điều đó đều là sự thật.

Nhưng giờ đây, anh nói đúng đấy, khi mà mọi người cứ liên tục hỏi tôi những câu hỏi như vậy, như là “Chúng tôi nên làm gì đây, dựa trên những gì anh đã quan sát ở khắp nơi trên thế giới?”, thì các câu trả lời của tôi đang dần chuyển sang nhấn mạnh vào bản chất phức tạp và khó khăn của câu hỏi này, về bản chất của bối cảnh, của từng nơi chốn mà bạn quan sát. Ví dụ như Trung Quốc, Nhật Bản, Tokyo và Phần Lan, tất cả những nơi này đều khác nhau theo rất nhiều cách. Và anh biết đấy, một số điều có thể có hiệu quả ở Phần Lan nhưng không nhất thiết sẽ có hiệu quả gì cả ở những nơi khác. Do vậy, tôi nghĩ là câu trả lời của tôi đang dần tập trung vào nhũng điều chung nhất như đừng vội vàng trong việc thực hiện cải cách. Đây là một trong những điều mà tôi hay nhắc đến. Vội vàng trong cải cách chính là đang phá hủy cải cách. Và đây cũng chính là một trong những điều làm nên sự thành công của Phần Lan. Và đương nhiên là vấn đề lãnh đạo nữa. Lãnh đạo một cách bền vững là một trong những điều quan trọng. Nên tập trung vào điều này hơn là cố gắng đi tìm kiếm những thứ khác.

Và điều thứ ba, một ý tưởng mà tôi đang ấp ủ và đang cố gắng phát triển tiếp, một điều mà tôi luôn cố gắng khuyên tất cả mọi người là, xin hãy hiểu rằng một phần rất lớn của việc làm thế nào để một hệ thống giáo dục có hiệu quả, để giúp trẻ em học tập lại có lẽ là những thứ nằm bên ngoài trường học. Những thứ ấy không phải là vấn đề chương trình, phương pháp sư phạm hay người lãnh đạo giáo dục, mà là những điều liên quan đến gia đình, đến các chính sách xã hội, chăm sóc sức khỏe, chính sách cho thanh thiếu niên, thể thao, giáo dục và nhiều điều khác nữa, như hệ thống thư viện, những thứ tương tự như vậy đấy. Những điều mà trẻ em tiếp xúc ở ngoài nhà trường rất quan trọng, và đây lại là điều mà chúng ta không có nhiều hiểu biết. Hiện nay có nhiều học giả và nhiều người khác đang cố gắng nhấn mạnh đến tầm quan trọng của những yếu tố bên ngoài trường học, những điều mà trẻ em có hay không có được khi chúng không ở trường học.

Nhưng nói ngắn gọn lại thì về câu hỏi của anh, tôi đang có xu hướng ngừng đưa ra những câu trả lời cụ thể về năm hay bảy thứ mang lại hiệu quả cho hệ thống giáo dục mà tập trung vào những điều phức tạp hơn, cố gắng nhấn mạnh sự thật rằng giáo viên và những người làm việc trong trường học, họ cần phải là những người chuyên nghiệp, được đào tạo một cách bài bản. Và chương trình học ở trường thì cần phải được thiết kế theo những cách thức nào đó giúp giáo viên và học sinh có tiếng nói hơn. Và các chính sách giáo dục thì cần phải có sự cân bằng hơn giữa hai vấn đề công bằng và chất lượng. Tôi cho là tôi không còn có thể cho bất kì một quốc gia nào lời khuyên rằng, nếu bạn làm những gì mà Phần Lan hay Canada đang làm, mọi thứ sẽ trở nên tốt đẹp. Một lời khuyên như vậy sẽ không mang lại hiệu quả.

Will Brehm:  17:06
Vâng, tôi nghĩ là ý tưởng về việc trường học là một phần của một hệ sinh thái xã hội rộng lớn hơn rất thú vị. Tôi nghĩ rằng nhiều người trong lĩnh vực giáo dục thường thu hẹp các vấn đề giáo dục chỉ trong khuôn viên của trường học, nhưng thật ra thì giáo dục diễn ra ở rất nhiều những nơi khác, chịu ảnh hưởng của rất nhiều điều khác bên ngoài trường học. Do đó, chúng ta thật sự cần phải mở rộng định nghĩa của giáo dục ra khỏi biên giới của nhà trường.

Pasi Sahlberg:  17:35
Chính xác là như vậy, Will. Điều mà tôi thấy đang dần rõ ràng hơn và cũng là một phần trong quyển sách của tôi, chính là tầm quan trọng đang ngày càng gia tăng của vấn đề hạnh phúc và sức khỏe của trẻ em. Đương nhiên thì đây là những điều mà trường học cũng có thể góp phần để cải thiện, giúp cho trẻ em hạnh phúc, khỏe mạnh hơn. Nhưng anh biết đây, ở hầu hết các nền giáo dục, có lẽ phần lớn những điều này phụ thuộc vào gia đình, xã hội, và cộng động. Và đó là khi chúng ta bắt đầu nhận ra tầm quan trọng của thế giới bên ngoài nhà trường. Sẽ dễ dàng hơn rất nhiều nếu cho rằng những gì mà trẻ em đang học về vật lý hay toán học diễn ra chủ yếu trong nhà trường vì rất ít trẻ em thật sự tự học được toán. Do đó, nếu chúng ta đo lường mức độ phát triển của trẻ em về môn toán hay vật lý, hay lịch sử hay ngoại ngữ, sẽ rất dễ để kết luận rằng những ảnh hưởng được tạo ra bởi giáo viên và trường học. Nhưng về sức khỏe và hạnh phúc, sự năng động, tích cực của trẻ em, những điều như vậy lại phức tạp hơn nhiều. Và đó là lý do mà tôi cho rằng chúng ta chỉ vừa mới bắt đầu, chỉ mới đâu thôi đặt ra câu hỏi tầm quan trọng của thế giới xung quanh trường học trong quá trình giáo dục trẻ em.

Will Brehm:  18:58
Và dường như là từ trong câu trả lời vừa rồi của ông, có phải cũng có thể hiểu rằng chúng ta nên dần ngừng đánh giá về những điều đang diễn ra chỉ bằng cách nhìn vào sự tiến bộ của học sinh thông qua việc nắm được kiến thức của các môn học?

Pasi Sahlberg:  19:10
Chính xác là vậy. Và tôi đoán rằng điều đó sẽ diễn ra trong vòng 5 năm tới.

Will Brehm:  19:13
Một ý tưởng khác mà tôi nghe ông nhắc đến nhiều lần và cũng đã được viết trong quyển sách mới của ông là ý tưởng về dữ liệu nhỏ (small data). Ông có thể nào giúp tôi giải thích về ý nghĩa của dữ liệu nhỏ không thưa ông?

Pasi Sahlberg:  19:22
Vâng, dữ liệu nhỏ. Rất thú vị. Tôi đã nói chuyện về điều này rất nhiều trong suốt một năm vừa qua. Trong những buổi nói chuyện đó, nếu có cơ hội, tôi thường hỏi mọi người rằng, làm thế nào để có thể giải thích về dữ liệu nhỏ với một đứa trẻ chín tuổi. Và tôi yêu cầu mọi người giơ tay lên nếu họ cảm thấy có thể giải thích được về khái niệm đó trong vòng 30 giây. Và thường thì tôi không thấy cánh tay nào giơ lên. Mọi người dường như cảm thấy khá mơ hồ về khái niệm này. Và khi tôi cố gắng đốc thúc họ một chút bằng cách hỏi rằng, vậy thì điều gì xuất hiện trong đầu bạn khi nghĩ về dữ liệu nhỏ? Một vài người nói rằng có lẽ chắc là nó nhỏ hơn dữ liệu lớn (big data) một chút. Và đương nhiên thì không phải là như vậy rồi. Nhưng những câu trả lời như vậy làm tôi nhận ra một điều.

Tôi và nhiều đồng nghiệp làm việc trong lĩnh vực này nhận thấy rằng các giải pháp để giải quyết các vấn đề về giáo dục hiện nay, bằng cách này hay cách khác, đều bao gồm việc sử dụng đến dữ liệu lớn. Anh có thể thử nhìn vào hệ thống PISA của OECD. Đấy chính là một giải pháp sử dụng dữ liệu lớn cho các hệ thống giáo dục. Và có những giải pháp khác nữa, như việc phân tích dữ liệu học tập (learning analytics), những thuật toán và các máy móc thông minh, các quy trình đánh giá được thực hiện bởi máy tính, việc đánh giá theo nhóm và những thứ tương tự như vậy. Đến một thời điểm nhất định, chúng tôi và các đồng nghiệp của mình cảm thấy cần phải dừng lại và đặt ra câu hỏi rằng “Những nhà giáo dục nên làm như thế nào, nên phản ứng ra sao trước sự trỗi dậy của dữ liệu lớn trên khắp thế giới, trong các lớp học?”

Hiện nay nếu bạn đi đến bất kì hội nghị về Công nghệ giáo dục nào, bạn cũng có thể thấy rất nhiều những giải pháp hấp dẫn, hứa hẹn giúp giải quyết được mọi vấn đề, như cải thiện thành tích, giảm chênh lệch về thành tích, giảm tỉ lệ bỏ học và nhiều thứ khác nữa. Và vì vậy, chúng tôi nhận thấy có lẽ không nên nói rằng dữ liệu lớn là một ý tưởng tồi tệ và dữ liệu lớn nên tránh xa khỏi các trường học, vì chúng tôi không thích ý tưởng này. Thay vào đó, chúng tôi nghĩ rằng nên có một giải pháp để bổ trợ cho việc sử dụng dữ liệu lớn thì tốt hơn. Tôi cho rằng đúng là việc sử dụng dữ liệu lớn sẽ giúp giải quyết tốt hơn một số vấn đề nhất định. Nhưng nếu mọi thứ đi quá xa, ví dụ như chúng ta bắt đầu phán xét số phận, tương lai của những đứa trẻ dựa trên dữ liệu lớn và các thuật toán. Như việc đang xảy ra hiện nay, máy móc có thể dự đoán một đứa trẻ 10 tuổi sẽ trở thành như thế nào trong tương lai dựa vào kết quả học tập ở trường của em ấy. Đó chính là những lúc mà chúng tôi muốn nói rằng, giáo dục không hoạt động theo cách như vậy. Và do đó, dữ liệu nhỏ rất quan trọng. Dữ liệu nhỏ bao gồm tất cả những dấu hiệu nhỏ xíu mà chúng ta có thể tìm ấy ở từng bối cảnh, từng lớp học, trường học. Ví dụ như thông qua việc quan sát, việc ngồi trong một lớp học, quan sát xung quanh và tìm hiểu xem chuyện gì đang diễn ra, vì sao những đứa trẻ lại đang làm những điều này, vì sao lớp học lại được tổ chức theo cách này. Anh biết đấy, máy móc không thể thực hiện tốt được những việc như vậy.

Đối với lĩnh vực giáo dục, dữ liệu nhỏ chính là việc quan sát, thu thập thông tin và các bằng chứng thông qua trí tuệ và kinh nghiệm chuyên môn của các nhà giáo dục. Dữ liệu nhỏ cũng đang bắt đầu xuất hiện trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe. Có những trung tâm nghiên cứu như ở Sydney, Úc được cho là những trung tâm nghiên cứu và sức khỏe đầu tiên dựa trên dữ liệu nhỏ. Dữ liệu nhỏ được sử dụng giống như cách mà các bác sĩ, các chuyên gia về y tế tìm kiếm những dấu hiệu nhỏ trong cuộc sống của bệnh nhân, trong những việc mà họ làm hằng ngày để hiểu được xem điều gì sẽ giúp họ có một cuộc sống khỏe mạnh hơn.

Dữ liệu nhỏ giống như một cách thức phản hồi lại làn sóng dữ liệu lớn đang xuất hiện và sẽ đến gõ cửa mỗi trường học trong thời gian sắp tới. Và tôi nghĩ cách phản hồi như vậy sẽ tốt hơn là giơ tay ngăn lại và nói rằng “Này đừng đến đây, đây là một trường học và không có chỗ cho dữ liệu lớn đâu!” Vì thật ra thì dẫu sao đi nữa thì dữ liệu lớn cũng sẽ đến và thực hiện công việc của nó mà thôi. Nhưng nếu chúng ta không có một câu chuyện đủ tốt, nếu chúng ta không thể thuyết phục mọi người rằng vì sao lại cần đến nghề nghiệp này, rằng có những thông tin, những quyết định chỉ có thể được thu thập và thực hiện bởi trí tuệ và kinh nghiệm chuyên môn của giáo viên và các nhà lãnh đạo giáo dục mà thôi. Nếu chúng ta không làm được điều đó, chúng ta sẽ sớm bị thay thế bởi máy móc.

Will Brehm:  23:49
Là một nhà nghiên cứu, tôi nghĩ là điều này cũng khá dễ hiểu. Tôi là một nhà nghiên cứu định tính, và đó là việc đưa ra những kết luận định tính có chiều sâu thông qua các mẫu nghiên cứu có kích thước nhỏ. Chúng ta không cần quá nhiều người, chúng ta không cần dữ liệu lớn, không cần những phương pháp định lượng thống kê để trả lời một số câu hỏi quan trọng về đời sống xã hội, bao gồm cả về trường học. Đôi khi chỉ cần thông qua một người thôi, việc quan sát hành vi, mối quan hệ xã hội và các tương tác của một người thôi cũng giúp chúng ta đưa ra được nhiều lý thuyết về những gì đang diễn ra rồi? Tôi nghĩ điều này đâu có gì là quá khó hiểu đâu, phải không?

Pasi Sahlberg:  24:34
Vâng có lẽ là như vậy. Nhưng tôi đã thực hiện một thử nghiệm trong các buổi hội thảo và nói chuyện của tôi. Tôi đã chiếu một video clip trong khoảng hai phút, về mội giải pháp hứa hẹn giúp cải thiện thành tích và giảm thiểu tỷ lệ bỏ học trong hệ thống. Đó là một thuật toán thông minh quan sát cách thức mà trẻ em trả lời các câu hỏi trắc nghiệm. Và chi phí thì tầm khoảng một vài trăm nghìn đô. Và họ đã cho thấy là khi giải pháp này được thực hiện ở một số bang và một số quận, mọi thứ, mọi đường cong đều đi lên. Do đó dĩ nhiên là với tôi hay anh thì điều này không có gì là khó hiểu. Tuy nhiên, sẽ có ai đó ngoài kia chịu trách nhiệm, ý tôi là những người có thẩm quyền trong hệ thống. Họ đã hứa hẹn sẽ tạo ra được những tiến bộ thần kì cho nền giáo dục và họ biết rằng sẽ rất khó để có thể làm được điều này chỉ bằng việc nói chuyện với mọi người, với giáo viên và cổ vũ mọi người hãy cố gắng thêm một chút. Do đó tôi nghĩ rằng rất có thể là trên phạm vi thế giới, mọi người cuối cùng rồi cũng sẽ muốn dùng đến những giải pháp này, những giải pháp hứa hẹn rất nhiều, rất nhiều thứ và cho thấy những cải thiện về kết quả, nhưng lại hầu như không liên quan gì đến việc học, việc trẻ em sẽ trở nên như thế nào khi rời khỏi trường học. Giống như anh đã nói đấy, giáo dục liên quan rất nhiều đến các mối quan hệ, cần có sự hiểu biết xem chúng ta là ai, chúng ta học tập như thế nào, chúng ta sẽ làm gì. Và một lần nữa thì trong những việc này, máy móc không thể nào bằng con người được. Dữ liệu lớn có hạn chế của nó, hạn chế trong việc làm những điều mà chúng ta thì có thể làm được. Và điều này mang lại một cơ hội rất lớn cho việc sử dụng dữ liệu nhỏ.

Will Brehm:  26:26
Tôi muốn hỏi một chút về điều này. Nhiều người cho rằng Phần Lan là một trong những quốc gia mà các quốc gia khác nên học theo để cải thiện nền giáo dục đang gặp thất bại của họ. Niềm tin này đến từ đâu và ông có nghĩ rằng nó là sự thật không? Hay có một phần nào đó là sự thật? Hay đó chỉ là một niềm tin sai lệch?

Pasi Sahlberg:  26:49
Như tôi đã viết trong quyển sách của mình, có nhiều niềm tin sai lệch về Phần Lan rất nguy hiểm mà mọi người nên tránh. Đó là lý do vì sao mà tôi đã đề xuất rằng một trong bốn điều mà bất kể nền giáo dục nào cũng nên thực hiện để trở nên tốt hơn chính là cố gắng tránh đi những niềm tin hoang đường mà mọi người thường hay nghe về Phần Lan. Có những thứ thật sự rất nguy hiểm như việc cho rằng ở Phần Lan không có bài tập về nhà. Mọi người thường thấy điều này trong các phim tài liệu và đọc được trên báo ở mọi khắp nơi trên thế giới. Nhiều nhà lãnh đạo giáo dục đã gặp và hỏi riêng tôi rằng hệ thống giáo dục của họ có nên làm những gì mà Phần Lan đã làm và cấm bài tập về nhà không. Nhưng làm như vậy thật ra là rất có hại, rất điên rồ. Và đương nhiên là có một chuyện hoang đường khác nữa cũng rất phổ biến về Phần Lan khi cho rằng trong tương lai chúng tôi sẽ không dạy học theo môn học nữa. Sẽ chỉ còn có các chủ đề và các dự án mà thôi. Và điều này thì, như tôi đã mô tả trong quyển sách là hoàn toàn không đúng sự thật. Nhiều chuyện hiểu lầm như vậy đã xảy ra đơn giản vì sự yếu kém của báo chí. Anh biết đấy, đôi khi họ viết những câu chuyện này trong khi chưa hề đặt chân đến Phần Lan, chưa hề nói chuyện với bất kì ai, và đôi khi họ đưa ra những ý tưởng điên rồ chỉ để giật tít mà thôi.

Nhưng điều mà tôi nhận ra khi viết quyển sách này và một số quyển sách trước đó là thật ra rất khó để có thể thực sự hiểu được bất kì một nền giáo dục nào, dù đó là nền giáo dục Nhật, hay Phần Lan, hay Mỹ, đủ để có thể lý giải một cách thực sự đúng đắn về cách thức mà nền giáo dục ấy vận hành. Và đó là lý do mà rất dễ dẫn đến việc có những niềm tin sai lệch về một nền giáo dục nào đó. Thật sự thì rất đáng tiếc. Tôi nghĩ rằng có những điều rất hữu ích và thú vị về nền giáo dục Phần Lan, cũng như nhiều nền giáo dục khác. Hầu hết mọi nền giáo dục đều có những điều thú vị mà họ đang thực hiện trong khi những nước khác không làm. Nhưng dĩ nhiên là vì mọi người đã dành quá nhiều sự chú ý cho Phần Lan nên có rất nhiều nghiên cứu để tìm ra những điều như vậy ở Phần Lan so với những nền giáo dục khác, những nơi mà không ai để tâm đến việc tìm hiểu. Chính vì vậy, tôi nghĩ là chúng ta phải nên rất cẩn trọng trong việc tìm ra những điều mà chúng ta cho là hữu ích. Và lý do mà tôi viết quyền “FinnishED Leadership” chính là vì có nhiều người đã hỏi tôi rằng nếu những điều mà họ xem trên tin tức hoặc phim ảnh và phim tài liệu không đúng, thì có điều gì mà họ có thể làm nếu họ muốn học hỏi từ Phần Lan? Và dĩ nhiên là không thể nào có chuyện một nền giáo dục đạt được thành tựu ở tầm thế giới như vậy lại chỉ thành công một cách ngẫu nhiên. Điều này đúng với Nhật Bản, Canada hay Phần Lan và các quốc gia khác nữa, sẽ luôn có một điều gì đó giúp giải thích lý do vì sao các quốc gia này làm được điều đó. Không thể nào thành công chỉ nhờ sự ngẫu nhiên được.

Will Brehm:  29:54
Vậy thì trong cuộc trò chuyện của ông với George Pataki tại buổi hội nghị một vài năm về trước đó, có lẽ là George không thực sự học được điều gì từ ông. Nhưng dù là nói chuyện phiếm thôi, ông có cảm thấy học được điều gì từ George không?

Pasi Sahlberg:  30:09
Tôi nghĩ tôi là một người lạc quan. Tôi luôn cố gắng học được nhiều thứ trong mọi trường hợp. Và anh biết đấy, tôi đã dành khá nhiều thời gian trong cuộc đời, không hẳn là trong lĩnh vực chính trị, nhưng trong lĩnh vực chính sách. Và chính sách thì quan hệ rất mật thiết với chính trị. Nên tôi đoán là điều mà tôi đã học được từ George chính là việc làm thế nào có thể dễ dàng bàn luận về giáo dục mà ẩn sau đó là quyền lực chính trị, là tầm ảnh hưởng và kinh nghiệm chính trị. Việc hùng biện như vậy trông có vẻ rất đơn giản. Và phải nói là tôi cảm thấy khá ngưỡng mộ khi nghe bài phát biểu của ông ấy tại hội nghị. Ông ấy quả thật là một nhà chính trị dày dạn kinh nghiệm. Ngay cả sau cuộc nói chuyện dài 45 phút của chúng tôi, sau khi ông ấy đã lắng nghe những ý kiến khác 180 độ so với suy nghĩ và niềm tin của ông ấy, ông ấy vẫn có thể bước lên bục và nói lại một cách hoàn toàn chính xác những gì ông ấy đã nói với tôi, về vấn đề mà nước Mỹ đang gặp phải, về việc tất cả là do những giáo viên tồi tệ, rằng chúng ta nên sa thải họ, rằng nước Mỹ xứng đáng với những điều tốt hơn. Tôi nghĩ để làm được như vậy thì ắt hẳn ông ấy phải có được những kỹ năng nhất định và nếu mà tôi có được những kỹ năng như vậy, để giao tiếp và trình bày thì chắc là công việc của tôi đã tốt hơn rất nhiều.

Ông ấy đã không nói thêm điều gì mà tôi chưa từng nghe. Nhưng dĩ nhiên tôi không dừng cuộc nói chuyện và nói với ông ấy điều đó. Chủ yếu là tôi nghĩ rằng việc thuyết phục, việc tìm ra được một câu chuyện hay, một cuộc trò chuyện thực sự làm người khác phải dừng lai một chút và suy nghĩ thật sự quan trọng.
Đến bây giờ việc George có còn nhớ về cuộc trò chuyện này hay không vẫn là một ẩn số đối với tôi. Và ngay cả khi ông ấy có nhớ đến nó, cũng không biết được rằng ông ấy có nhớ về nó giống như cách mà tôi nhớ hay không. Có khi là khi ông ấy đã kể cho đồng nghiệp của mình về cuộc trò chuyện này, rằng có một anh chàng người Phần Lan kia hoàn toàn đồng tình với ông ấy. Không biết ông ấy có kể về mọi thứ giống với tôi không? Tôi cũng không rõ. Nhưng dẫu sau thì có một cuộc trò chuyện như vậy cũng rất tuyệt vời. Nếu không có buổi ăn trưa hôm ấy với George, có lẽ là tôi đã không thể viết nên quyển sách của tôi như bây giờ.

Will Brehm:  32:28
Cám ơn ông Pasi Sahlberg vì đã tham dự FreshEd. Và một lần nữa, luôn luôn là một vinh dự khi được trò chuyện với ông.

Pasi Sahlberg:  32:33
Cám ơn Will. Cám ơn anh rất nhiều.

Translated by Linh Hong Ho

Want to help translate this show into other languages? Please contact info@freshedpodcast.com